نورسی ، شیخ سعید (۱۲۹۳ـ اورفا ۱۳۷۹ق)
نورِسی، شیخ سعید (۱۲۹۳ـ اُورفا ۱۳۷۹ق)
از علما و عرفای مجاهد ترکیه. نورِسی پس از تحصیلات ابتدایی و متوسطه، با سفر به ولایات شرقی عثمانی و همراهی شخصیت‌های علمی و سیاسی و تحقیق و تفحص در منابع دینی، تحصیلات خود را تکمیل کرد و هم‌زمان به فراگیری علوم جدید پرداخت و در مناظرات علمی و دینی، علما را شگفت زده کرد و لقب «بدیع‌الزمان» گرفت. شیخ سعید مهم‌ترین مسئلۀ جهان اسلام را تعلیم و تربیت می‌دانست و برای فراگیر‌کردن اندیشۀ «اتحاد اسلام» بسیار کوشید و در دورۀ اعلان مشروطیت از «مشروطۀ مشروعه» حمایت کرد و جمعیت سیاسی ـ مذهبی «اتحاد محمدی»، را در دانشگاه اسلامی بنا کرد. پس از شروع جنگ جهانی اول، به دفاع از عثمانی پرداخت و در جنگ به اسارت قوای روس درآمد. پس از سه سال، موفق شد فرار کند و به استانبول بازگردد. در آن‌جا فعالیت سیاسی خود را برضد اشغالگران انگلیسی ادامه داد و به اعدام محکوم شد. در ۱۹۲۲، دعوت مصطفی کمال پاشا را پذیرفت و به آنکارا رفت. دیدگاه منفی دولت جدید نسبت به اسلام سنتی، او را بر آن داشت تا در اعتراض و انتقاد به آن بیانیه‌ای منتشر کند. دولت نیز به اتهامات گوناگون او را محاکمه و تبعید کرد و مدت‌ها تحت نظر داشت. نِورِسی کتاب‌های‌متعددی ازجمله رسالۀ نور تألیف کرد که با استقبال بی‌نظیری روبه‌رو شد.