دلواری

دلواری
از گویش‌های ایرانی نوشاخۀ جنوب غربی که مردم دلوار تنگستان واقع در استان بوشهر بدان سخن می‌گویند. این گویش به دشتی و دشتستانی نزدیک است. واکه‌های دلواری عبارت‌اند از: مصوت‌های مرکب /ow/ و /ey/. همخوان‌های این گویش همانند فارسی‌اند. تغییر و تبدیل آوایی در دلواری به قرار زیر است: تبدیل /a/ به /e/ در merd «مرد»، gep «بزرگ/گپ»، ner «نَر»، تبدیل /b/ به /v/ حذف /-t/ پایانی در واژه‌های تک‌سیلابی das «دست»، حذف صامت /x/ در sowtan «سوختن»؛ پسوند نکره‌ساز -i بعد از اسم است: merdi «مردی» پسوند معرفه‌ساز -u است در doteku «آن دخترک»؛ مضاف قبل از مضاف‌الیه می‌آید: dasedot «دست دختر»؛ صفت بعد از اسم می‌آید. شناسه‌های فعلی از این قرارند: /-an, -en/-itu, -in, -eyn/-im/, -en, -e, -etu/-i, -ey/-om. نشانۀ مصدری عموماً -an پس از ستاک ماضی است مانند: zetan «زدن»، geretan «گرفتن»، gotan «گفتن»، ersondan «فرستادن». برخی از واژه‌های دلواری: guli «گربه»، assak «هستۀ خرما»، mo «نخل»، sopak «سبد» و band «کرت».