ابن رشیق، حسن (افریقیه ۳۹۰ـ سیسیل ۴۵۶ / ۴۶۳ق)

حسن بن رشیق
زادروز	افریقیه ۳۹۰ق
درگذشت	سیسیل ۴۵۶ / ۴۶۳ق
ملیت	عرب
شغل و تخصص اصلی	شاعر، سخن‌سنج و لغوی
آثار	العُمده؛ اُنموذَج الزمان؛ و الشذوذ
گروه مقاله	ادبیات عرب

ابنِ رَشیق، حسن (افریقیه ۳۹۰ـ سیسیل ۴۵۶ / ۴۶۳ق)

(نام کامل: ابوعلی حسن بن رشیق قیروانی) شاعر، سخن‌سنج و لغوی عرب. در مسیله متولد شد و دوران کودکى را در زادگاه خود گذراند و پس از فراگیرى مقدمات علوم، به قصد شرکت در مجالس اهل علم، در 406ق، زادگاه خود را به قصد قیروان، مرکز حکومت صنهاجه ترک کرد. شاعر دربار مُعِزّ، از حکام دودمان بربرتبار زیری، شد و با رقیب اصلی خود، ابن شَرَف قیروانی منازعه داشت. در اواخر عمر، به سیسیل مهاجرت کرد. مهم‌ترین اثرش کتاب العُمده است که وی در آن فن شعر را از همۀ جوانب آن برمی‌رسد و ضرورت‌های شاعری را بازمی‌گوید و دربارۀ نکات و دقایقی چون لفظ و معنا و مصنوع و مطبوع بحث می‌کند، و ضمن بیان عقاید خویش، نمونه‌هایی فراوان از شاعران گذشته، توأم با لطایف و ظرایف، بر این بحث می‌افزاید از دیگر آثار اوست: اُنموذَج الزمان، دربارۀ شاعران قیروان، که پاره‌ای از آن در تألیفات دیگران محفوظ مانده؛ الشذوذ، در لغت.