اجازه
اجازه
اصطلاحی در علم حدیث و دیگر علوم نقلی اسلامی که طی آن استاد پس از احراز صلاحیت شاگرد، به وی رسماً و کتباً اجازه می‌دهد تا آنچه را که نزد او خوانده یا شنیده است برای دیگران نقل کند یا بنوسید. اجازه به این معنی در واقع به اصطلاح امروزی نوعی «مدرک تحصیلی» محسوب می‌شد که صلاحیت علمی فرد را تأیید می‌کرد و باعث اطمینان دیگران به او می‌شد. اجازه انواع مختلف دارد که از آن جمله‌اند: اجازۀ استاد به شاگرد در مورد یک کتاب خاص؛ اجازۀ استاد به شاگرد در مورد تمام کتاب‌هایی که نزد استاد خوانده یا شنیده است؛ اجازۀ نقل هر کتابی که استاد آن‌ها را معتبر می‌داند و حتی اجازه به فردی که هرچند نزد استاد درس نخوانده، ولی استاد طی «اجازه‌نامه‌ای» صلاحیت علمی او را کلاً تأیید می‌کند. اجازه نه‌تنها در علم حدیث، بلکه در علوم دیگر از جمله علم قرائت و تفسیر قرآن و حتی علوم عقلی و فلسفی هم رایج بوده است. در متن اجازه‌نامه معمولاً این جمله می‌آمده است: «اَجَزْتُهُ أن یَروی عَنّی جمیع ماصَحَّتْ لی روایتُهُ» می‌آید. در دوران معاصر آیت‌الله مرعشی نجفی با بیش از صد اجازه از علمای شیعه و اهل سنت به «شیخ‌الاجازه» مشهور بوده است.