احصاء العلوم
اِحصاءُ‌العُلوم
تألیف ابونصر فارابی، رساله‌ای به عربی، دربارۀ علوم گوناگون. مؤلف در این اثر به معرفی دانش‌های زبان، منطق، ریاضیات، علم طبیعی و الهی، علم مدنی، فقه و کلام پرداخته است. این اثر مختصر، افزون بر تأثیر در فرهنگ اسلامی، تأثیر بسزایی در فرهنگ غرب داشته، آن چنان که پاره‌ای از مضامین آن در آثار گوندیسالینوس[۱]، ونسان دو بووه[۲]، راجر بیکن، ژروم دو موراویه[۳] و دیگران دیده می‌شود. از این اثر تصحیح‌های متعددی ازجمله تصحیح عثمان امین و اَنگل پلاسیه عرضه شده است. ترجمه‌هایی از آن نیز به زبان‌های لاتین و اسپانیایی منتشر شده و ترجمۀ فارسی آن به قلم حسین خدیوجم انجام پذیرفته است (تهران، ۱۳۶۴ش).