خط قرمز (فیلم 1360)
فیلم بلند سینمایی به نویسندگی و کارگردانی مسعود کیمیایی، تولید سال 1360. خط قرمز دهمین فیلم بلند کیمیایی و اولین اثر سینمایی او در بعد از انقلاب اسلامی است. کیمیایی فیلمنامهی این اثر با اقتباس از فیلمنامۀ شب سمور (نوشتۀ بهرام بیضایی) نوشته است. خط قرمز در اولین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد، اما به دلیل تصویب قانون حجاب در ایران، به همراه حاجی واشنگتنِ حاتمی و مرگ یزدگرد بیضایی، برای همیشه توقیف شد. خط قرمز با وجود این که از زمینههایی نظیر واقعنماییِ جغرافیایی و سیاسی برخوردار است اصرار ندارد واقعگرا باشد. در حقیقت میتوان گفت نگاه بهرام بیضایی به مقولۀ تاریخ معاصر، زمینۀ ریشهیابی او برای اشاره به تاریخ شکلگیری و فعالیت سازمان ساواک نبوده در حالی که نگاه مسعود کیمیایی در فیلم، مبتنی بر چنین تحلیلی است و میکوشد به نحوۀ به انحراف رفتن این سازمان تاکید داشته باشد. کیمیایی در بحبوحۀ انقلاب حدود 30 دقیقه از تظاهرات مردم را با همراهی باربد طاهری (کارگردان و تهیهکنندۀ تلویزیون) ضبط کرده که 5 دقیقه از آن در خط قرمز استفاده شده است.
زمان فیلم: 112 دقیقه
خلاصۀ داستان
در كوران انقلاب یكی از مأموران عالیرتبهی ساواك به نام امانی با زنی به اسم لاله ازدواج میكند. لاله، كه فارغالتحصیل رشتهی پزشكی است، در طول روز به مداوای مجروحان تظاهرات خیابانی مشغول است. امانی در شب عروسی به سازمان امنیت احضار میشود تا نظر خود را دربارهی آزادی و مرگ گروهی از زندانیان سیاسی، كه زیر اسمشان خط قرمز كشیده شده و محكوم به اعدام هستند، اعلام كند. او وقتی در بررسی اسامی متوجه میشود كه برادر لاله جزو زندانیان است، رأی بر اعدام برادر همسرش میدهد. لاله از تلفنهای مكرر به خانه و غیبت او مشكوك میشود و از جمال، دوست برادرش كه عضو یك گروه مسلح است میخواهد كه به تعقیب امانی بپردازد. لاله با یافتن دفترچه و اسلحهی امانی، نشانههایی از ساواكی بودن همسرش به دست میآورد. مداركی نیز كه جمال در اختیار او میگذارد برایش شكی باقی نمیگذارد. با بازگشت امانی به خانه لاله او را بازخواست میكند. امانی همسرش را به باد كتك میگیرد. لاله و بعد جمال، كه برای كمك آمده است، امانی را هدف گلوله قرار میدهند و از پا درمیآورند.
برخی از بازیگران و عوامل تولید
نویسنده: مسعود كیمیایی
تهیهکننده: مسعود کیمیایی؛ علی هومانی
مدیر فیلمبرداری: علیرضا زریندست
تدوینگر: عباس گنجوی
طراح چهرهپردازی: فرهنگ معیری
موسیقی: مجید انتظامی
صداگذاری و میکس صدا:
طراح صحنه: تهمینه میلانی
جلوههای ویژه: علیرضا قومی؛ غلامرضا قومی
تیتراژ: آیدین آغداشلو
بازیگران: سعید راد؛ فریماه فرجامی؛ ایرن؛ خسرو شكیبایی؛ كوروش افشارپناه؛ علی محزون؛ احمد قدكچیان؛ توران مهرزاد؛ سعید پیردوست؛ گیسو خردمند؛ جمشید هاشمپور؛ سعید امیرسلیمانی؛ جلال پیشواییان؛ اكبر معززی