جنگ های ایران و انگلیس
جَنگ‌های ایران و انگلیس
عنوان جنگی در حدود فارس و بندر بوشهر بین سپاه ایران با قوای انگلیس در ۱۲۷۳ق. پس از اشغال هَرات به‌دست نیروهای ایرانی، انگلیسی‌ها به‌بهانۀ نقض تعهدات از طرف ایران، اعلام جنگ کردند. قوای جنگی انگلیس جزیرۀ خارک را تصرف و از راه بوشهر به سمت شیراز پیشروی کردند. ژنرال سِر جیمز اُوتْرام به قوای انگلیس دستور داد تا به سپاه فارس در بُرازْجان حمله کنند. قوای ایران بُرازْجان را تخلیه کردند و انبار مهمات آن‌جا به‌دست انگلیسی‌ها منفجر شد. در جنگ دیگری، در ۱۳ جمادی‌الاول ۱۲۷۳ق در خوشاب، انگلیسی‌ها موفق شدند سپاه ایران را شکست دهند. پس از آن، محمدخان قاجار و مؤیدالسلطنه، حکمران فارس، درصدد برآمدند تا به قوای انگلیس حمله کنند، ولی با میانجی‌گری روسیه و فرانسه، عهدنامۀ صلح پاریس بین دولت ایران و انگلیس منعقد شد (رجب ۱۲۷۳ق/مارس ۱۸۵۷) و متعاقب آن انگلیسی‌ها بوشهر را تخلیه کردند.