حزب جمهوری اسلامی
حزب جمهوری اسلامی
مقتدرترین و معروف‌ترین حزب سیاسی و دینی در دورۀ جمهوری اسلامی ایران. در اسفند۱۳۵۷ش تشکیل شد. مؤسسان این حزب، سید محمد بهشتی، محمدجواد باهنر، سیدعلی خامنه‌ای، اکبر هاشمی رفسنجانی و سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی بودند. سه شخصیت اخیر دبیرکلی حزب را از تأسیس تا انحلال به عهده داشتند. بنیانگذاران حزب همگی عضو شورای انقلاب بودند. حزب جمهوری اسلامی در انتخابات مجلس خبرگان تدوین قانون اساسی و اولین مجلس شورای اسلامی همراه گروه‌های ائتلافی، اکثریت کرسی‌ها را به‌دست آورد و بهشتی و هاشمی رفسنجانی از حزب به ترتیب نایب‌‌رئیس مجلس خبرگان و رئیس مجلس شورا شدند. بهشتی به ریاست دیوان عالی کشور نیز رسید. با انتخاب بنی‌صدر به‌عنوان نخستین رئیس‌جمهور، میان او و هوادارانش از یک سو و حزب جمهوری اسلامی، رئیس و اکثریت نمایندگان مجلس، رئیس دیوان‌عالی کشور و محمدعلی رجایی نخست‌وزیر از دیگر سو اختلافات شدیدی بروز کرد که سرانجام به خلع بنی‌صدر از ریاست‌جمهوری انجامید. در ۷ تیر۱۳۶۰ش انفجاری در مقر حزب جمهوری اسلامی رخ داد که طی آن ۷۲ تن، از جمله نخستین دبیرکل این حزب و بعضی از وزرا و نمایندگان مجلس، شهید شدند. با انتخاب رجایی به ریاست‌جمهوری، باهنر دومین دبیرکل حزب به نخست‌وزیری رسید. در‌پی انفجار بمب دیگری در ۸ شهریور همان سال در دفتر نخست‌وزیری و جان باختن رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر، سیدعلی خامنه‌ای به‌عنوان سومین دبیرکل حزب و نیز سومین رئیس‌جمهوری انتخاب شد و میرحسین موسوی عضو دیگر حزب نیز به نخست‌وزیری رسید. حزب جمهوری اسلامی سرانجام براثر برخی اختلافات درونی به تقاضای سران آن و موافقت امام خمینی (ره) در خرداد۱۳۶۶ش رسماً منحل شد. روزنامۀ جمهوری اسلامی ارگان این حزب بود.