لینچ، دیوید
| دیوید لینچ David Lynch | |
|---|---|
| زادروز |
۱۹۴۶م |
| ملیت | امریکایی |
| شغل و تخصص اصلی | کارگردان |
| آثار | بزرگراه گمشده (۱۹۹۶)؛ جاده مالهالند (۲۰۰۱)، مرد فیل‌نما (۱۹۸۰) |
| گروه مقاله | سینما |
لینچ، دیوید (20 ژانویه 1946 - 15 ژانویه 2025م)(Lynch, David)
کارگردان امریکایی سینما. با فیلم هولناک و سوررئال کله‌پاک‌کنی[۱] (۱۹۷۶م) که نوعی جریان سیال ذهن[۲] است، به‌شهرت رسید و از آن زمان همین سبکِ سوررئال[۳] بر فیلم‌هایش حاکم بوده است، ازجمله در مخمل آبی[۴] (۱۹۸۷م) و مجموعۀ پرطرفدار تلویزیونی تویین پیکز[۵] (۱۹۹۰م). در ۱۹۹۹م فیلم داستان استریْت[۶] را براساس داستان واقعی آلوین استریت[۷] ساخت که در ۷۳سالگی سوار بر ماشین چمن‌زنی سراسر امریکا را زیر پا گذاشت. لینچ با این فیلم از سبک عجیب و سوررئال خود فاصله گرفت. لینچ که دل‌مشغولی نمایش ناجورهای اجتماع را دارد، فیلم مرد فیل‌نما[۸] (۱۹۸۰م) را دربارۀ مردی، جان مریک[۹]، ساخت که در دوران ویکتوریا همچون یک موجود عجیب‌الخلقه نمایشش دادند. از دیگر فیلم‌های اوست: سنگدل[۱۰] (۱۹۹۰) ، بزرگراه گمشده[۱۱] (۱۹۹۶)، جادۀ مالهالند[۱۲] (۲۰۰۱)، و امپراتوری داخلی[۱۳]. لینچ به دلیل آسیب شدید ریوی در منزل دخترش درگذشت. در سال 1990م نخل طلای جشنوارۀ فیلم کن برای سنگدل به او تعلق گرفت و در سال‌های 2006 و 2019م به ترتیب شیر طلاییِ جشنواره فیلم ونیز برای یک عمر فعالیت هنری و جایزهٔ اسکار افتخاری به او اهدا شد.
لینچ از کارگردانان مورد علاقۀ منتقدان و فیلم‌دوستان بود. در سال ۲۰۰۳م در یک نظرسنجی که توسط روزنامه گاردین از منتقدان فیلم در سراسر دنیا انجام گرفت، دیوید لینچ به عنوان بزرگ‌ترین فیلمساز زندهٔ جهان برگزیده شد. بیشتر فیلم‌های او تبدیل به کالت[۱۴] شده‌اند.