ستارخان (فیلم سینمایی)
ستارخان (فیلم سینمایی) Sattar Khan (film)
فیلم بلند سینمایی به کارگردانی علی حاتمی در گونۀ تاریخی، تولید سال 1351ش. ستارخان از ۱۳ اسفندماه ۱۳۵۱ در ده تالار سینمای تهران به نمایش درآمد، اما به دلیل همرأی شدن نمایندگان مجلس شورای ملی، روزنامهنگاران و سندیکای هنرمندان در مورد تحریف تاریخ در این اثر، پروانۀ فیلم پس از 4 روز نمایش لغو و توقیف شد. حاتمی در ستارخان به شکل خیالی داستانی از زندگی قهرمان ملی نهضت مشروطه را به نمایش درآورده است. این فیلم در تهران و تبریز به مدیریت هوشنگ بهارلو فیلمبرداری شده و ارتش شاهنشاهی در تأمین نیروها برای سیاهی لشکر و همچنین تجهیزات و ادوات، سازندگان فیلم را پشتیبانی کرد. ستارخان از معدود آثار و اولین فیلمی است که محمدعلی سپانلو در آن به عنوان بازیگر حضور داشته. نقش ستارخان را در این فیلم علی نصیریان بازی کرده است.
زمان فیلم: 98 دقیقه
خلاصۀ داستان
کربلایی علی از دست امنیهها میگریزد و در بازار تبریز به ستار قرهباغی پناه میبرد. اما هر دو در حین فرار دستگیر میشوند و مورد بازجویی قرار میگیرند. حیدر عمواوغلو آن دو را آزاد میکند و به تهران میرود. ستارخان به مشروطهخواهان میپیوندد و فرمانده صد سوار انقلابی میشود. ستارخان همراه باقرخان و کربلایی علی طی جلسهای پیماننامهای امضا میکنند. در همان حال در پایتخت، اتابک به ضرب گلولۀ عباسآقا صراف از پا درمیآید و صراف نیز به دست حیدر عمواوغلو کشته میشود. با به توپ بسته شدن مجلس توسط قزاقها حیدر عمواوغلو به تبریز برمیگردد و مردم را به هواداری از ستارخان ترغیب میکند. با ورود قوای دولتی به تبریز جنگ آغاز میشود. عدهای از مجاهدان کشته و زخمی و مردم شهر تسلیم میشوند. کربلایی علی دستگیر و برای وادار کردن او به همکاری با قوای مرکزی و افشای مخفیگاه ستارخان، شکنجه میشود. همسرش نیز برای این که مانعی در راه مقاومت شوهرش نباشد، خودکشی میکند. فرزندان کربلایی علی به دستور رییس نظمیه به دار کشیده میشوند و روز بعد خودش هم تیرباران میشود. مجاهدان در تبریز شکست میخورند. ستارخان و باقرخان دستگیر و به تهران منتقل میشوند و سرانجام در باغ اتابک به قتل میرسند.
برخی از بازیگران و عوامل تولید
نویسنده: علی حاتمی
تهیهکننده: پرویز صیاد
تدوینگران: هادی صابر و مهدی رجاییان
فیلمبرداران: هوشنگ بهارلو، امیر کراری، کریم دوامی و امینالله برومند
آهنگساز: فریدون ناصری
خواننده: بیژن مفید
طراح صحنه و لباس: مرتضی ممیز
طراح چهرهپردازی: بیژن محتشم
جلوههای ویژه: آنتونیو کوریدوری
بازیگران: علی نصیریان؛ باقر صحرارودی؛ عزتالله انتظامی؛ پرویز صیاد؛ عنایت بخشی؛ جهانگیر فروهر؛ جلال پیشواییان؛ فریدون نریمان؛ صادق بهرامی؛ عبدالعلی همایون؛ محمدعلی سپانلو؛ سیروس ابراهیمزاده؛ محمد گودرزی؛ علی اوحدی؛ بهمن زرینپور؛ علی زاهدی