زیراب، شهر
زیراب، شهر
واقع در استان مازندران، در بخش مرکزی شهرستان سوادکوه، با ارتفاع ۴۱۰ متر. در منطقهای جنگلی در ۱۰کیلومتری شمال غربی پل سفید، سر راه پل سفید به قائمشهر، و سر راه زیرآب به لاجیم، قرار دارد. رودخانۀ تالار از کنار آن میگذرد. اقلیم آن معتدل و نیمهمرطوب و جمعیت آن ۱6،191نفر است (1395ش). بُقعۀ امامزاده عبدالحق در آنجا واقع شده است و معدن زغالسنگ نیز دارد.
موسیو برونیار[۱] (در سفر حدود 1847 - 1848م) قریۀ زیراب را در 25فرسخی ساری، ملگونف[۲] (در سفر 1858 - 1860م) آن را از دهات بلوک سوادکوه، ناصرالدینشاه (در سفر 1282ق) زیراب را بالای کوه و متعلق به اسداللهبیک یاور، و رابینو (در سفر 1288 - 1289ش) زیراب را یکی از هفت بلوک ولوپی سوادکوه ذکر میکند. رضاشاه (در سفر 1305ش) مینویسد: «زیرآب نسبت به سایر روستاهای عرض راه مهمتر است. زیرا تلگرافخانه دارد و در واقع مرکز سوادکوه است.» ارتش روس در جنگ جهانی اول و دوم در درۀ زیرآب و روستای سرخکلاهمند اردو میزنند. ساختن راهآهن شمال و ایستگاه زیراب، باعث افزایش جمعیت این آبادی شد. در ۱۳۳۵ش با تشکیل شهرداری، زیراب شهر شد. از ۱۳۹۲ش شهر زیراب بخشی از شهرستان سوادکوه با دهستانهای سرخکلا و کسلیان، به مرکزیت زیراب، شده است.