آزادفیروز
آزادفیروز (AzadFirouz)
(یا: آزادافروز) پسر گُشَنسب (جُشْنَس در منابع عربی)، فرمانروای بحرین و یَمامه. بعضی از مورخان مسلمان آزادفیروز را از مرزداران روزگار خسرو انوشیروان ساسانی دانسته‌اند؛ اما براساس پاره‌ای گزارش‌ها، ممکن است در زمان خسرو پرویز حکومت داشته است. اعراب آزادفیروز را «مُکعبر» (بُرنده) می‌نامیدند، زیرا دست و پای خطاکاران عرب را می‌برید. به روایتی، چون اعراب بَنی‌تَمیم به کاروانی که از سوی وَهْرِز و از یمن به دربار خسرو اَنوشیروان می‌آمد، حمله کرده، آن را غارت کردند، شاهنشاه ساسانی آزادفیروز را مأمور سرکوبی ایشان کرد. آزادفیروز نیز سرانجام، جمعی از بنی‌تمیم را کشت و عده‌ای دیگر را به اسارت گرفت و به پارس فرستاد. براساس گزارشی دیگر، در روزگار ابوبکر، زردشتیان قَطیف به آزادفیروز پیوستند و او در برابر سپاه مسلمانان مقاومت کرد؛ اما در اوایل خلافت عمر بن خَطّاب، اسلام آورد.