آیرونی

آیْرونی (irony)

(نیز مشهور به آیرونی کلامی) استفاده از کلمات برای بیان چیزی مغایر و به‌ویژه متضاد با معنای ظاهری آن‌ (مثل استفاده از عبارتی تحسین‌آمیز، موقعی که منظور سرزنش است). این شیوۀ بیان همچنین یک صناعت یا قالب ادبی است. آیرونیِ کلامی از آگاهی فاضلانه یا بردبارانه نسبت به مغایرتِ آن‌چه هست، با آن‌چه باید باشد، حاصل می‌شود، و بیان وضع رقت‌انگیزی است بی‌آن که دستخوش احساسات شود. نوعی تلویح است که از ستایش یا نکوهش مستقیم می‌پرهیزد. اصطلاح آیرونی برگرفته از نام ائیرون، شخصیت کمدی یونانی، است ـ آسمان‌جل ناقلایی که بارها با زیرکی پوزۀ آلازون، شخصیت ازخودراضی، را به خاک می‌مالد.

---