ابن زیات، ابوجعفر محمد (۱۷۳ـ۲۳۳ق)

ابن زَیّات، ابوجعفر محمد (۱۷۳ـ۲۳۳ق)

ادیب و دولتمرد عرب. وی از خاندان بازرگانانی بود که در دستگاه خلافت، مناصب رسمی داشتند. در حدود ۲۲۱ق، معتصم عباسی وی را به وزارت برگزید و در خلافت واثق نیز همچنان در وزارت باقی ماند و خلیفه را بر آن داشت که از کاتبان و به‌ویژه از دو تن از سرکردگان ترک که عامل ولایات بودند جرایم سنگینی دریافت کند. او ابزار شکنجه‌ای به نام تنور ساخته بود و دشمنانش را با آن آزار می‌داد. چون متوکل به خلافت رسید، در صفر ۲۳۳ق ابن زیّات را از وزارت برکنار کرد و با همان تنوری که او ساخته بود وی را شکنجه داد تا بر اثر آن درگذشت. از وی دیوان شعری به‌جا مانده است.