احیای موات
اِحیای مَوات
آبادکردن زمین‌های مُباح و بایر با زراعت، درخت‌کاری، ساختن بنا و مانند آن به قصد تملک. احیای چنین زمین‌هایی طبق شرع اسلام و قانون مدنی ایران موجب ملکیّت است. فقیهان پیرامون برخی از مسائل فرعی احیای موات اختلاف دارند، مثلاً این‌که آیا احیای زمینی که قبلاً مالک داشته و سپس بایر شده، نیز موجب ملکیّت است؟ آیا برای احیا، نیاز به اذن امام معصوم است؟ آیا در زمان غیبت، اذن فقیه نیز لازم است؟ آیا احیاکننده باید مسلمان باشد؟ در همۀ این مسائل چند نظر وجود دارد. در ایران، این مسئله موجب سوءاستفادۀ زمین‌خواران شده بود. دکتر مصدق، طبق قانون اعطای اختیارات مصوب ۲۰ مرداد ۱۳۳۱ش، لایحۀ قانونی ثبت اراضی موات اطراف شهر تهران را در ۲۸ مرداد همان‌سال به‌تصویب رساند که قبول تقاضای ثبت نسبت به اراضی بایر و موات شهر تهران را تا حدود معینی ممنوع می‌کرد. لایحۀ قانونی ۳ شهریور ۱۳۳۱ نیز مقررات این لایحه را به شهرستان‌ها تعمیم داد. سپس، در شهریور ۱۳۳۵ ماده‌واحده‌ای در کمیسیون مشترک دادگستری مجلسین، برای کوتاه‌کردن دست زمین‌خواران و استرداد اراضی‌ای که آنان بدون حق تصرف کرده بودند، وضع شد. احیای چاه‌ها، نهرها و معدن‌ها نیز در حکم احیای زمین هستند.