اخبارالطوال
اَخْبارُالطِّوال
کتابی تاریخی به عربی تألیف ابوحنیفۀ دینَوَری ( ـ۲۸۲ق). این کتاب از داستان حضرت آدم تا مرگ معتصم عباسی (حک: ۲۱۸ـ۲۲۷ق) را در بر دارد. بیشتر کتاب دارای آگاهی‌هایی دربارۀ تاریخ ایران، به ویژه از جنگ قادسیه تا روزگار معتصم است. دینوری دربارۀ برخی از رویدادهای مربوط به شیعه، مانند جنگ‌های حضرت علی (ع)، واقعۀ کربلا، قیام مختار و جنبش عباسیان و خیزش ابومسلم با تفصیلی بیشتر سخن گفته است و گزارش‌های او دربارۀ حوادث پس از ظهور اسلام غالباً معتبر و دست اول است. وی تنها به گزارش رویدادها بسنده نمی‌کند، بلکه به تحلیل آن‌ها نیز می‌پردازد و می‌کوشد علل و موجبات هر رویدادی را پیدا کند. این اثر، گذشته از ارزش تاریخی، ارزش ادبی نیز دارد و در فصاحت کلام از آثار طراز اول عربی به شمار می‌رود. اخبار‌الطّوال نخستین‌بار به همّت گیرگاس، خاورشناس روسی، در لیدن به‌چاپ رسید (۱۸۸۷). این کتاب به قلم صادق نشأت به فارسی ترجمه و چاپ شده است (تهران، ۱۳۴۶ش).