الکترولیز (شیمی)
الکترولیز (شیمی)
(یا: برقکافت؛ تجزیۀ برقی) در شیمی نتیجۀ حاصل از عبور جریان برق از محلول (الکترولیت)که منجر به حرکت یونها به سمت الکترودها میشود. یعنی یونهای مثبت (کاتیون) به سمت الکترودهای منفی (کاتد) و یونهای منفی (آنیون) به سمت الکترودهای مثبت (آند) حرکت میکنند. در طول الکترولیز، واکنش یونها با الکترودها موجب ازدستدادن الکترون یا جذب آن میشود، مایکل فارادی شیمیدان انگلیسی کشف کرد که متناسب با عبور جریان، اتمها یا بهصورت گاز آزاد میشوند و یا بهصورت جامد بر روی الکترودها رسوب میکنند. برای مثال وقتی آب اسیدیشده الکترولیز میشود، یونهای هیدروژن (H+) موجود بر روی کاتد برای تشکیل گاز هیدروژن، الکترون میگیرند و یونهای هیدروکسید (OH-) تشکیلشده بر روی آند برای پدیدآوردن گاز اکسیژن و آب، الکترون ازدست میدهند. یکی از موارد استفاده الکترولیز، آبکاری است که در آن الکترولیت، یک محلول نمکی مثل نیترات نقره (AgNO۳) است و شیئی که عمل آبکاری بر روی آن انجام میشود الکترود منفی است، بنابر این یونهای نقره را جذب میکند (Ag+). الکترولیز در بسیاری از فرآیندهای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد. ازجمله آبکاری فلزات برای ماشینآلات و کشتیها و همچنین تصفیۀ بوکسیت (هیدروکسید آلومینیوم). این کار پایه و اصول بسیاری از روشهای تجزیه الکتروشیمیایی را تشکیل میدهد.