الکل
اَلکُل (شیمی)(alcohol)
در شیمی، هر عضو از گروه ترکیباتِ شیمی آلی، با یک یا چند گروه هیدروکسیل (OH) الیفاتیکی[۱] در مولکول، و توانایی تشکیل استر، هنگام ترکیب با اسیدها. از الکل‌ها بیشتر به‌منزلۀ حلال و در صمغ‌ها، رزین‌ها، لاک‌ها، روغن‌های جلا و همچنین، برای تهیۀ رنگینه‌ها، ساختِ روغن‌های اسانسی[۲] در عطرسازی، و مواد پزشکی، داروسازی استفاده می‌کنند. الکلی که به‌صورت طبیعی در فرآیند تخمیر[۳] تولید می‌شود و در بخشی از نوشابه‌های الکلی به مصرف می‌رسد اتانول[۴] نام دارد. نوشیدن الکل بر یاخته‌های عصبی انسان اثر می‌کند و غلظت‌های زیاد آن مسموم‌کننده است. الکل‌ها برحسب اندازه و پیچیدگی ساختار مولکولی ممکن است مایع یا جامد باشند. پنج الکل از ساده‌ترین الکل‌ها تشکیل یک سری می‌دهند که در آن تعداد اتم‌های کربن و هیدروژن به‌شکل تصاعدی افزایش می‌یابد و هر عضو سری نسبت به عضو ماقبل خود یک گروه CH۲ (متیلن) در مولکول خود بیشتر دارد. این الکل‌ها عبارت‌اند از متانول یا الکل چوب (متیل الکل، CH۳OH)، اتانول (اتیل الکل، C۲O۵OH)، پروپانول (پروپیل الکل، C۳H۷OH)، بوتانول (بوتیل الکل، C۴H۹OH)، و پنتانول (آمیل الکل، C۵H۱۱OH). الکل‌هایی با کربن کمتر (پایین‌تر) مایع‌اند و با آب مخلوط می‌شوند. الکل‌های بالاتر، مثل پنتانول، مایعاتی روغنی‌اند که با آب مخلوط نمی‌شوند. بالاترین الکل‌ها جامداتی مومی‌شکل‌اند. هگزادکانول (ستیل الکل، C۱۶H۳۳OH) و ملی‌سیل الکل (C۳۰H۶۱OH) از آن جمله‌اند که به‌ترتیب در روغن اِسپِرم نهنگ و موم زنبور عسل یافت می‌شوند. الکل‌های با گروه CH۲OH نوع اول، آن‌هایی که CHOH دارند نوع دوم، و بالاخره آن‌هایی که COH دارند نوع سوم نامیده می‌شوند.