بدن انسان
بدن انسان (human body)
ساختار فیزیکی انسان. این ساختار از یاختۀ منفرد تخمک بارور‌شده نمو (تکوین) پیدا می‌کند، در هفتۀ چهلم متولد می‌شود، و معمولاً بین یازده تا ۱۸سالگی به بلوغ جنسی می‌رسد. استخوان‌بندی (اسکلت)[۱] شامل بیش از ۲۰۰ استخوان است و بیشتر از نیمی از آن‌ها در دست‌ها و پاها قرار گرفته‌اند. استخوان‌ها با مفاصل به‌هم متصل‌اند و برخی از مفاصل باعث حرکت می‌شوند. دستگاه گردش خون[۲]، ماهیچه‌ها، و اندام‌ها را خون تغذیه می‌کند. خون اکسیژن و غذا را تأمین و دی‌اکسید کربن و سایر مواد زاید حاصل را دور می‌کند. دستگاه عصبی[۳] و هورمون[۴]ها اعمال بدن را کنترل میکنند. قفسۀ سینه که شُش‌ها و قلب را دربرمی‌گیرد در بخش بالایی تنه قرار دارد و در پایین آن شکم واقع است که مشتمل است بر دستگاه گوارش[۵]، معده[۶] و روده‌ها[۷]، کبد[۸]، طحال[۹]، و لوزالمعده[۱۰]؛ دستگاه ادراری[۱۱]، شامل کلیه‌ها، میزنای[۱۲]ها، و مثانه[۱۳]؛ و در زنان، اندام‌های تولیدمثل[۱۴]، شامل تخمدان[۱۵]ها، رحم[۱۶]، و واژن[۱۷]. در مردان، از دستگاه تناسلی فقط غدّۀ پرستات[۱۸] و کیسه‌های ذخیرۀ اسپرم[۱۹]در شکم قرار دارند. بیضه[۲۰]ها در کیسۀ بیضه‌ای[۲۱]اند و همراه با اندام تناسلی مرد[۲۲] در جلو و زیر شکم آویزان‌اند. مثانه از راه مجرای کوچکی، با نام میزراه، تخلیه می‌شود. در زنان، این سوراخ در انتهای بالایی شکاف فرج که سوراخ واژن یا مجرای تولّد را هم دربرمی‌گیرد، به خارج باز می‌شود. در مردان، میزراه در آلت تناسلی ادامه پیدا می‌کند. در هر دو جنس، بخش پایینی روده به مخرج، حلقه‌ای از ماهیچۀ قوی بین کفل‌ها، ختم می‌شود.
استخوان‌بندی. کاسه سر (جمجمه)[۲۳] روی ستون مهره‌ها[۲۴]، زنجیری از ۲۴ مهره[۲۵]، قرار گرفته است. دنده‌ها[۲۶] در هر طرف دوازده عددند که در پشت به ستون مهره‌ها مفصل شده‌اند و هفت دندۀ بالایی نیز در جلو به استخوان جناغ[۲۷] متصل‌اند. انتهای پایینی ستون مهره‌ها به کمربند لگنی[۲۸]تکیه دارد. کمربند لگنی متشکل از استخوان مثلثی‌شکل خاجی[۲۹] است که استخوان‌های لگن خاصره[۳۰] به آن متصل‌اند و در جلو باهم یکی شده‌اند. پایین استخوان خاجی استخوان دم[۳۱] (دنبالچه[۳۲]) قرار دارد. استخوان‌های پهن شانه[۳۳] (کتف[۳۴]) با ماهیچه‌ها در عقب دنده‌های بالایی نگه داشته شده‌اند و در جلو، با دو استخوان ترقوه[۳۵] به جناغ متصل‌اند. هر استخوان پهن شانه فرورفتگی‌ای با نام حفره کاسه‌ای[۳۶] دارد که انتهای بالایی استخوان بازو[۳۷] در آن قرار می‌گیرد. استخوان بازو در پایین با دو استخوان ساعد[۳۸]، زند زبرین[۳۹] و زند زیرین[۴۰]، مفصل می‌شود. این دو استخوان در مچ[۴۱] (استخوان‌های مچی[۴۲]) با استخوان‌های دست، کف و انگشتان، مفصل می‌شوند. انتهای بالایی هر استخوان ران[۴۳] در فرورفتگی حفرۀ فنجانی[۴۴](استابولوم[۴۵]) استخوان لگن[۴۶] قرار می گیرد. انتهای پایینی استخوان ران در زانو[۴۷] با استخوان‌های درشت‌نی[۴۸] و نازک‌نی[۴۹] مفصل می‌شود که آن‌ها نیز در مچ پا به استخوان‌های پا، کف پا[۵۰] و انگشتان، مفصل می‌شوند. در هر مفصل حرکتی، انتهای هر استخوان از غضروف[۵۱] صاف و محکمی تشکیل شده است که به کمک مایع مفصلی[۵۲] به‌راحتی حرکت می‌کند. نقاط متحمل فشار را رشته‌های بافت فیبری[۵۳] (رباط‌ها[۵۴]) تقویت میکنند.
ماهیچه‌ها. دسته‌ای از رشته‌هایند که در لایه‌های بافت پیوندی[۵۵] (بافت نواری[۵۶]) نازک و محکمی محصورند و معمولاً در دو انتها به نوارهای سفید قوی، زردپی[۵۷] و پی[۵۸]، یا صفحات نیام[۵۹] منتهی می‌شوند که ماهیچه‌ها را به استخوان‌ها و اندام‌ها پیوند می‌دهند. بدین ترتیب، عملکرد ماهیچه‌ها ممکن می‌شود. غشاها[۶۰]ی بافت پیوندی همچنین اندام‌ها را دربرگرفته و حفره‌های داخلی بدن را می‌پوشانند. در پایین قفسه سینه[۶۱]، پردۀ ماهیچه‌ای محکم دیافراگم[۶۲] قرار دارد که طی عمل تنفّس ریه‌ها[۶۳] را منقبض و منبسط می‌کند. رگ‌های خونی در دستگاه گردش خون به لوله‌های ظریفی (مویرگ‌ها) منشعب می‌شوند و همۀ ماهیچه‌ها و اندام‌ها را با خون، که اکسیژن و غذای لازم برای زندگی را حمل می‌کند، تغذیه میکنند. مواد غذایی در یاخته‌ها به‌صورت مایعی شفاف (لنف) از خون خارج می‌شود. به‌همین ترتیب، مواد زاید با رگ‌های دستگاه لنفی برگشت داده می‌شود که این رگ‌ها به مجاری جمع‌آوری‌کننده می‌رسد و به سیاهرگ‌های بزرگی در ناحیه پایین گردن ریخته می‌شود. مویرگ‌ها به هم می‌پیوندند و سیاهرگی را تشکیل می‌دهند که خونِ بدونِ اکسیژن را به قلب بازمی‌گرداند.
دستگاه عصبی. بسیار ظریف منشعب شده و کار ماهیچه‌ها و اندام‌ها را تنظیم می‌کند؛ نیازهای آن‌ها را به مراکز کنترل واقع در دستگاه عصبی مرکزی، شامل مغز و نخاع، اطلاع می‌دهد. مایع مغزی نخاعی فضاهای داخلی مغز و نخاع را فراگرفته است. فرایندهای بدن را دستگاه عصبی و هورمون‌های مترشّح از غدد داخلی تنظیم میکنند. غشاهای مخاطی حفره‌هایی را که به سطح باز می‌شوند می‌پوشانند و مایعی لزج، با نام موکوس، ترشح میکنند. سطح خارجی بدن را پوست می‌پوشاند. پوست دارای غدد چربی است که مایع روغنی ترشح میکنند و پوست را نرم و منعطف می‌سازند. همچنین، غدد عرق‌زا در پوست واقع‌اند و آب و نمک‌های متفاوتی ترشح میکنند. روی پوست، بیشتر در ناحیه سر، زیر بغل، و اطراف اندام‌های تناسلی، مو رشد می‌کند. ناخن‌ها، به‌منزلۀ سِپَر انتهای انگشتان دست و پا، نیز از بافت پوست رشد میکنند. مو و ناخن‌ها بافت‌های پوستی تغییر شکل یافته‌اند. پوست همچنین دارای گیرنده‌های عصبی احساس‌های تماس، درد، گرما، و سرماست.
دستگاه گوارش. قادر است مواد غذایی بسیار متفاوتی را تجزیه کند. براثر عمل جویدن، غذا در دهان با بزاق آغشته و بلعیده می‌شود. سپس، غذا به معده می‌رسد. در آن‌جا مدتی به آرامی می‌چرخد تا با شیرۀ اسیدی معده آغشته گردد. سپس، به رودۀ کوچک می‌ریزد. در اولین قسمت روده، دوازدهه، غذا با شیرۀ غدد لوزالمعده و دوازدهه تجزیه و با صفرای حاصل از کبد، که شکنندۀ چربی است، مخلوط می‌شود. تهی‌روده و درازروده کار گوارش را ادامه می‌دهند و بیشتر مواد مغذّی غذا را جذب میکنند. رودۀ بزرگ فرآیند را کامل می‌کند، آب را دوباره جذب، و مواد اضافی را به‌صورت مدفوع خارج می‌کند. برای سلامت بدن، آب و نمک‌های متفاوت باید به نسبت‌های ترکیبی صحیح در بدن باقی بمانند. به این فرآیند تنظیم اسمزی گفته می‌شود. کلیه‌ها خون را تصفیه، و آب اضافی، نمک‌ها، و مواد زاید متابولیکی را دفع میکنند. بر اثر این عمل، ادرار که به‌سبب وجود رنگدانۀ مشتق از صفرا زردرنگ است، از طریق دو لوله ظریف (میزنایها) به مثانه می‌ریزد. مثانه مخزنی است که از آن‌جا ادرار جمع و به تناوب زمانی از میزراه خارج می‌شود (دفع ادرار). گرما در ماهیچه‌ها و غدد بر اثر سوختن غذا، و در بدن بر اثر فعالیت یاخته‌های عصبی و الیاف پیوسته ایجاد می‌شود. حرارت بر اثر تبخیر عرق، هدایت گرمایی (رسانایی) پوست، همراه با هوای خارج شده از ریه‌ها، و با سایر مواد دفع شده از بدن خارج می‌شود. درجه حرارت متوسط بدن حدود ۳۸ درجۀ سلسیوس برابر ۱۰۰ درجۀ فارنهایت، و در دهان برابر ۳۷ درجۀ سلسیوس یا ۹۸.۴ درجۀ فارنهایت است.
- ↑ skeleton
- ↑ circulatory system
- ↑ nervous system
- ↑ hormone
- ↑ digestive system
- ↑ stomach
- ↑ intestines
- ↑ liver
- ↑ spleen
- ↑ pancreas
- ↑ urinary system
- ↑ ureter
- ↑ bladder
- ↑ reproductive system
- ↑ ovaries
- ↑ uterus
- ↑ vagina
- ↑ prostate gland
- ↑ semminal vesicles
- ↑ testes
- ↑ scrotum
- ↑ penis
- ↑ skull
- ↑ spinal column
- ↑ vertebrae
- ↑ ribs
- ↑ (breastbone (sternum
- ↑ pelvic girdle
- ↑ triangular sacrum
- ↑ (hipbones (ilia
- ↑ tailbone
- ↑ coccyx
- ↑ shoulder blade
- ↑ scapula
- ↑ collarbone
- ↑ glenoid cavity
- ↑ armbone
- ↑ forearm bone
- ↑ radius
- ↑ ulna
- ↑ wrist
- ↑ carpals
- ↑ thighbone
- ↑ depression
- ↑ acetabulum
- ↑ hipbone
- ↑ knee
- ↑ (shin bone (tibia
- ↑ (calfbone (fibula
- ↑ metatarsals
- ↑ cartilage
- ↑ synovial fluid
- ↑ fibrous tissue
- ↑ ligaments
- ↑ connective tissue
- ↑ fascia
- ↑ tendons
- ↑ sinews
- ↑ (sheets (aponeuroses
- ↑ membranes
- ↑ thorax
- ↑ diaphragm
- ↑ lungs