بکتوزون
بَکْتوزون (قرن ۴ق)
| بکتوزون | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | بگتوزون |
| شغل و تخصص اصلی | نظامی |
| لقب | سنان الدوله |
| دوره | قرن ۴ق |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
(یا: بگتوزون) ملقب به سنان‌الدّوله، سپهسالار معزالدولۀ دیلمی و حاجب منصور بن نوح سامانی. همراه سبکتکین، حاجب معزالدولۀ دیلمی، برای مقابله با ناصرالدولۀ همدانی به موصل رفت و در حملۀ ناصرالدوله اسیر شد و در قلعۀ کَواشی زندانی شد. در ۳۸۶ق، نوح بن منصور سامانی وی را برای سرکوبی عصیان فائق خاصه، به نَسَف فرستاد. پس از مرگ نوح در ۳۸۷ق، بکتوزون، حاجب بزرگ و سپهسالار منصور بن نوح در لشکر خراسان شد و با لقب سنان‌الدوله به نیشابور رفت. در ۳۸۹ق، به همراهی فائق خاصه، کوتاهی منصور بن نوح را در مقابله با محمود غزنوی، که ادعای حکومت نیشابور را داشت، برنتابیدند و منصور را، به اتهام طرفداری از محمود، زندانی و کور کردند و به بخارا فرستادند و عبدالملک بن نوح را به تخت نشاندند (۳۸۹ق). او بعدها با محمود بر سر نیشابور به توافق رسید، ولی با حملۀ گروهی از لشکریانش به محمود، دوباره درگیری بین آن دو رخ داد. وی به نیشابور و سپس طوس و از آن‌جا به جرجان رفت و به‌رغم تلاش‌هایش در مقابله با محمود و هواداری از دولت سامانیان، موفق نشد و سرانجام ایلک‌خان وی را دستگیر کرد و با دیگر امرا و رجال سامانی به اوزکند فرستاد و بکتوزون در حبس درگذشت.