تئورل، آکسل
| آکسل تئورل Axel Theorell | |
|---|---|
| زادروز |
۱۹۰۳م |
| درگذشت | ۱۹۸۲م |
| ملیت | سوئدی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دکترای پزشکی از مؤسسه کارولینسکای استکهلم (۱۹۳۰م) |
| شغل و تخصص اصلی | زیست شیمی دان |
| گروه مقاله | شیمی و بیوشیمی |
| جوایز و افتخارات | نوبل پزشکی و فیزیولوژی، به سبب پژوهش‌هایش درباره آنزیم‌های تسهیل کننده واکنش‌های اکسایش (۱۹۵۵م) |
تِئورِل، آکْسِل (۱۹۰۳ـ۱۹۸۲م)(Theorell, Axel)
زیست‌شیمی‌دان سوئدی. پژوهش‌هایش دربارۀ آنزیم‌های تسهیل‌کنندۀ واکنش‌های اکسایش، منجر به درک بهتر سازوکار عملکرد آنزیم‌ها و کشف چگونگی استفادۀ بدن از مواد مغذی برای تولید انرژی در حضور اکسیژن شد. این پژوهش‌ها باعث شد که جایزه نوبل پزشکی و فیزیولوژی ۱۹۵۵م را به دست آورد. تئورل دانشنامۀ دکترای پزشکی خود را در ۱۹۳۰م از مؤسسه کارولینسکا[۱]ی استکهلم گرفت. در دوره دانشجویی، لیپوپروتئین‌ها[۲]ی موجود در خون را کشف کرد. از ۱۹۳۲ تا ۱۹۳۳م، دانشیار بیوشیمی دانشگاه اوپسالا بود و با اِسوِدبِرگ[۳] در زمینۀ اولترا سانتریفوژ تحقیق می‌کرد. در این دوره، آنزیم میوگلوبین[۴] را به‌صورت خالص بلوری تهیه و بررسی کرد. همچنین، مطالعاتی هم در زمینۀ آنزیم سیتوکروم سی[۵] صورت داد که در تنفس یاخته‌ای دخالت دارد. از ۱۹۳۴ تا ۱۹۳۵م، تئورل با اوتو واربورگ[۶] دربارۀ آنزیم زرد به تحقیق پرداخت. این آنزیم در مخمر، قلب، و شیر یافت می‌شود. او کشف کرد که این آنزیم حاوی نوعی کوآنزیم[۷] غیر پروتئینی با نام ریبوفلاوین فسفات[۸] (ویتامین ب۲) و نوعی آپوآنزیم[۹] پروتئینی است. تئورل در ۱۹۳۷م، به ریاست بخش زیست‌شیمی مؤسسه پزشکی نوبل[۱۰] در استکهلم انتخاب شد. همچنین، رئیس آکادمی سلطنتی علوم سوئد[۱۱] و اتحادیۀ بین‌المللی زیست‌شیمی[۱۲] نیز بود.