تقی دانشور

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
تقی دانشور
زادروز تهران 1258ش
درگذشت تهران 1339ش
ملیت ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل موسیقی- دارالفنون  
شغل و تخصص اصلی موسیقی‌دان
شغل و تخصص های دیگر دولتمرد
سبک موسیقی سنتی
گروه مقاله موسیقی

تقی دانشور (تهران 1258ش- تهران 1339ش)


موسیقى‏‌دان، دولتمرد و نویسنده‌ی ایرانی. پدرش (نورمحمد خان) از حکام دوره‌ی قاجاریه در ولایات مختلف آن زمان بوده است. میرزا تقی توسط مزین‏‌الدوله نقاش‏‌باشى که از بستگان نزدیکش بود، به مدرسه‌ی دارالفنون وارد شد و پس از تکمیل علوم و فنون آن زمان، در رشته‌ی موزیک دارالفنون به تحصیل پرداخت. او علم موسیقى غربى را نزد ژنرال لومر فرانسوى (موزیکانچى‌‏باشى دربار قاجار و معلم موسیقى دارالفنون) فراگرفت و پس از فراغت از تحصیل و هنگام ورود موسیو دوال (معلم سازهاى زهى که از کشور فرانسه آمده بود) به معاونت او منصوب شد. دانشور در این دوره ضمن انجام خدمت و تدریس موسیقى به محصلین، نواختن ساز ویولن را از موسیو دوال فراگرفته است. او در رجب سال 1311ق با درجه‌ی یاور اولى (سرگردى) از مدرسه‌ی دارالفنون فارغ‏‌التحصیل و مشغول خدمات دولتى شد.

دانشور در مشاغل نظامی تا منصب سرتیپى و دریافت لقب اعلم‏‌السلطان از محمدعلی شاه قاجار ارتقاء یافت. در کنار مشاغل دولتی و یادگیری موسیقی کلاسیک، مدتى در کلاس حسین اسماعیل‏‌زاده و چندى نیز در خدمت میرزا عبداللَّه ردیف‌های موسیقی را فراگرفت و نزد حسام‌‏السلطنه به آموزش ویولن پرداخت. او اولین ایرانى است که موسیقی ایرانی را با ویولن و نت نواخته است. خاطرات دربار قاجاریه که از مشاهدات عینى او بوده نزدیک دو سال در مجله‌ی هفتگى "روشنفکر" منتشر مى‌‏شد.

کارهاى هنرى دانشور منحصر بود به تدریس موسیقى؛ آن هم فقط چند سالى در جوانى (در مدرسه‌ی دارالفنون) و آموزش چند نفر از علاقه‌‏مندان (اشخاصی مثل محمدعلى شاه قاجار، محمدحسن میرزا، شاهزاده جهانگیر میرزاى حسام و رکن‌‏الدین مختارى). او در علم پزشکى هم مدتى تحصیل کرده و در بیمارستان دولتى آن زمان (سیناى فعلى) مدت زمانى کارآموزى کرده است. میرزا تقی خان علاوه بر این همه، چند بار در کنسرت انجمن اخوت به صورت افتخارى شرکت داشته و چند سالى هم در مدرسه‌ی سن‏‌ لوئى تهران تدریس مى‏‌کرده است. بعد از دوره‌ای خدمات نظامی، او در زمان ریاست موسیو نوز بلژیکى، مدتى در گمرک با سمت مترجمى زبان فرانسه و مدتى در وزارت تجارت مشغول خدمت شد. بعدتر با تأسیس وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه، به آنجا منتقل می‌شود و تا سال 1312ش در مشاغل مهم آن وزارتخانه (مانند ریاست دارالانشاء، ریاست تعلیمات متوسطه، ریاست محاسبات، ریاست پرسنل) و همچنین در سمت مدیرکلى اصفهان و یزد و کاشان و توابع آنها انجام وظیفه کرده. او در سال 1312 با درخواست خودش بازنشسته شد.