جانورشناسی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

جانورشناسی (zoology)

جانورشناسي

شاخه‌ای از زیست‌شناسی، برای مطالعه جانوران. این علم بررسی همۀ وجوه ظاهری و عملی مرتبط با جانوران را دربرمی‌گیرد. از آن جمله است توصیف جانوران امروزی، مطالعۀ تکامل[۱] انواع جانوری، کالبدشناسی[۲]، فیزیولوژی[۳]، جنین‌شناسی[۴]، رفتارشناسی[۵]، و پراکندگی جغرافیایی جانوری[۶].

مفاهیم جانورشناسی. بافت‌شناسی[۷] مطالعۀ میکروسکوپی یاخته‌[۸]های جانوران و نیز مطالعۀ انواع بافت‌های گوناگونی است که یاخته‌ها را تشکیل می‌دهند. یاخته‌شناسی[۹] درون سلول و چگونگی اعمال اندام‌های آن را بررسی می‌کند. کالبدشناسی تطبیقی[۱۰] ساختار گروه‌های متناوب جانوری را مقایسه می‌کند تا چگونگی ارتباط احتمالی آن‌ها را با یکدیگر دریابد و به این ترتیب، به درک سیر تکامل کمک می‌‌کند. این علم به مطالعۀ چگونگی تکامل جانوران پیشرفته و شناسایی جانورانی ابتدایی می‌پردازد که اجداد آن‌ها بوده‌اند. مطالعۀ حوزه‌های تولید‌مثل[۱۱]، رشد[۱۲] و نمو (تکوین)[۱۳] در جنین‌شناسی و ژنتیک[۱۴] صورت می‌گیرد. چگونگی عملکرد جانوران در بیوشیمی[۱۵]، یاخته‌شناسی، و فیزیولوژی بررسی می‌شود. همۀ این علوم به جانورشناسان در فهم چگونگی کارکرد بدن جانوران کمک می‌کنند. رابطۀ جانور با محیط اطرافش در اکولوژی (بوم‌شناسی)[۱۶] و رفتارشناسی جانوری[۱۷] بررسی می‌‌شود. طبقه‌بندی جانوران، و درک چگونگی خویشاوندی و ارتباط هر گروه با گروه‌های دیگر در تاکسونومی (رده‌بندی)[۱۸] بررسی می‌‌شود.

رشته‌های وابسته. از آن‌جا که بسیاری از فرآیند‌های حیاتی در گیاهان و جانوران مشترک‌اند، رشته‌های جانورشناسی، گیاه‌شناسی[۱۹]، و زیست‌‌شناسی به‌روشنی تفکیک نمی‌شوند. همۀ صور شناخته‌شدۀ حیات برای رشد و تولید‌مثل نیاز به‌ اکسیژن، غذا، آب، و دفع مواد زاید دارند. هر موجود دارای نوعی کُنام[۲۰] است که در آن زندگی می‌کند و روش‌های مشخصی نیز برای اعمال فرآیند‌های حیاتی دارد. جانورشناسان سعی می‌کنند دریابند جانوران چگونه این مشکلات را حل می‌کنند. محدودۀ بررسی آن‌ها از پیش‌زیان تک‌سلولی[۲۱] تا خویشاوندان نزدیک انسان، یعنی نخستیان[۲۲]، را دربر‌می‌گیرد.



  1. evolution
  2. anatomy
  3. physiology
  4. embryology
  5. behaviour
  6. animal geographical distribution
  7. histology
  8. cell
  9. cytology
  10. comparative anatomy
  11. reproduction
  12. growth
  13. development
  14. genetics
  15. biochemistry
  16. ecology
  17. animal behaviour
  18. taxonomy
  19. botany
  20. hiche
  21. one-celled protozoa
  22. primates