جلال الدین منکبرنی
جلال‌الدین مِنْکُبِرنی ( ـ۶۲۸ق)
پادشاه ایران (۶۱۷ ـ ۶۲۸ق) آخرین فرمانروای سلسلۀ خوارزمشاهیان، پسر ارشد سلطان محمد خوارزمشاه. در جزیره آبسکون به جانشینی پدر انتخاب شد. پس از مرگ پدر با عده‌ای از سپاهیان خود عازم خوارزم گردید و در آن‌جا به سلطنت نشست. به خراسان رفت و به جمع‌آوری سپاه مشغول شد. سپس به غزنین رفت و در جنگ «پروان» مغولان را به‌سختی شکست داد، ولی با لشکرکشی چنگیز در ۶۱۸ق از طریق رود سِند به هند گریخت. در ۶۲۱ق با سپاهی که در هندوستان فراهم آورده بود، به ایران بازگشت و غزنین و سیستان و کرمان را تصرف کرد و با غلبه بر برادرش، اطاعت بزرگان و حکمرانان نواحی مختلف ایران را به‌دست آورد و بر سپاه خلیفه عباسی نیز پیروز گردید. سپس به آذربایجان رفت و پس از تسخیر آن‌جا به گرجستان رفت و تفلیس و دیگر شهرهای آن‌جا را نیز تصرف کرد و پس از شنیدن حملۀ جورماغون، سردار مغولی، به ایران بازگشت و بعد از چند مرتبه رویارویی با مغولان، سرانجام به دیاربکر فرار کرد. مغولان او را تعقیب و سپاهیانش را تارومار کردند. سرانجام پس از چندی به‌دست کردهایی که طمع در لباس و جواهراتش کرده بودند، کشته شد.