جوجه تیغی
جوجِه‌تیغی (hedgehog)
پستانداری حشره‌خوار، بومی اروپا، آسیا و افریقا. طول بدن و دم این جانور ۳۰ سانتی‌متر است. رنگ آن قهوه‌ای خاکستری است. پوزه‌ای خوک‌مانند دارد، و پشت و دو طرف بدنش با خارهایی تیز پوشیده شده است. جوجه‌تیغی هنگام احساس خطر خود را جمع می‌کند و به‌شکل توپی پوشیده از تیغ درمی‌آید. جوجه‌تیغی‌ها از حشرات، لیسه‌ها، موش، قورباغه، پرندگان جوان و لاشۀ جانوران تغذیه می‌کنند. جوجه‌تیغی‌های گوش‌دراز[۱] و جوجه‌تیغی‌های صحرایی[۲] در جنس‌های مجزایی قرار داده شده‌اند. جنس Erinaceus، در خانواده اریناسیدا[۳]، راسته حشره‌خواران[۴] قرار دارد. جوجه‌تیغی‌ها معمولاً در طول روز در پناهگاه‌ها استراحت می‌کنند و شب‌ها بیرون می‌‌آیند. این جانوران غالباً غذای خود را با استفاده از بو و صدا می‌یابند. بچه‌های کور و بی‌دفاع، در اواخر بهار یا اوایل تابستان متولد می‌شوند و در ابتدا از تیغ‌های نرم پوشیده‌اند. این بچه‌ها حدود یک ماه از شیر مادر تغذیه می‌کنند و پس از آن مادر به آن‌ها چگونگی یافتن غذایشان را آموزش می‌دهد. در پاییز، جوجه‌تیغی‌ها لانه‌هایی از برگ و خزه در ریشه درختان یا درون چاله‌ها می‌سازند و در آن، تا بهار آینده، به خواب زمستانی می‌روند. نگرانی دربارۀ ادامه حیات جوجه‌تیغی‌ها در طبیعت اروپا افزایش یافته است. تیغ‌ها، که حداکثر به‌طول ۲.۵ سانتی‌متر می‌رسند، نوک‌تیز و در دو طرف دارای شیارند و با عضلاتی در پشت جانور کنترل می‌شوند. هنگامی که جوجه‌تیغی خود را به‌شکل توپ درمی‌آورد، می‌تواند به‌سلامت از ارتفاعات سقوط کند. در ایران از جنس Erinaceus، گونۀ Erinaceus concolor یافت می‌شود که با سه گونۀ دیگر از جنس Hemiechinus، شامل خارپشت بیابانی، خارپشت گوش‌بلند، و خارپشت ایرانی، مجموعاً خانوادۀ خارپشت‌ها (اریناسیدا) را تشکیل می‌دهند.