حکومت خودکامه
حکومت خودکامه (despotism)
(یا: دسپوتیسم؛ خدایگان‌سالاری) حکومت سرکوب‌گرانۀ حاکم مطلق یا مستبدی خودرأی بدون کنترل قانون یا نهادهای سیاسی بر تصمیماتش؛ اصطلاحی معادل جبّاریت[۱]. در یونان باستان، عنوان حاکم مطلق (دِسپوت) به ارباب خانواده‌ای از بردگان داده می‌شد. این عنوان بعدها به حاکمان مطلقۀ کشورهای شرقی اطلاق شد که یونان با آن‌ها تماس داشت. پس‌از‌آن، به‌صورت عنوانی افتخاری برای شاهزادگان امپراتوری روم شرقی درآمد. ریشۀ کاربرد فعلی این اصطلاح، مانند اصطلاح جبار، به توصیف حاکمی باز می‌گردد که گرچه شاید حکومتش سودمند باشد ولی حقی برای حکمرانی ندارد. گاه از «دسپوتیسم روشنفکرانه» نیز سخن می‌رود که مقصود از آن، گونه‌ای حکومت آرمانی است که افلاطون و برخی از متفکران جدید خواستار آن بوده‌اند. در این نوع حکومت، اقتدار مطلق باید در دست رهبر آگاه و روشن ضمیری قرار گیرد که با ایده‌های فلسفی خود جامعه را در جهت خیر و سعادت رهبری کند.
- ↑ tyranny