ختم

ختم

(در لغت به معنی پایان یافتن و به آخر رسیدن) اصطلاحی عرفانی، در دو معنی مستقل: 1. علامتی که حضرت حق بر قلوب عارفان می‌‌نهد، تا از ورود هواجس و وسوسه‌های شیطانی بدان جلوگیری کند؛ 2. پایان هر رتبه. بدین‌ترتیب به پیامبر اکرم‌ (ص) ختم نبوت گفته می‌شود، یعنی کسی که نبوت، هم از نظر رتبه و هم از نظر وجود خارجی، بدو ختم شده است. به کسی که برترین رتبۀ ولایت را به دست آورده باشد، «ختم ولایت» اطلاق می‌شود. بدیهی است که پس از وجود مبارک پیامبر اکرم‌ (ص) این رتبه خاص اولیای دوازده‌گانۀ محمدیه است. ابن عربی ولایت را به ولایت عامه و خاصه تقسیم و برای هر کدام از آن‌ها تعاریفی ارائه کرده است.