خربزه

خَرْبُزِه (melon)

خَرْبُزِه

 

میوۀ یکی از انواع متعلق به گونۀ cucumis melo، از خانوادۀ کدوییان. گیاه خربزه دارای ساقه‌های خزنده، پیچان، و پیچک‌دار است. میوۀ آب‌دار و بزرگ خربزه ارزش غذایی فراوانی دارد و در ایران نژادهای فراوانی از آن کشت می‌شود. خربزه ظاهراً بومی آسیای مرکزی بوده است، اما هم‌اکنون در بسیاری از نقاط دنیا کشت می‌شود. سابقۀ استفاده از خربزه به پیش از میلاد مسیح می‌رسد. به‌نظر می‌رسد منظور از میوه‌ای که بنی‌اسرائیل در بیابان‌های خشک عربستان از آن یاد کردند و در سِفر اعداد کتاب مقدس آمده است، همان خربزه باشد. طبق نوشته‌های جهانگردان خارجی، در قرون پیشین خربزه‌های شمال شرق ایران از شهرت جهانی برخوردار بوده‌اند. همچنین، خربزه‌های مرکز ایران نیز مشهور بوده‌اند. این میوه علاوه بر این که از نظر غذایی ارزشمند است، از لحاظ دارویی نیز مفید است. بزرگی و شیرینی خربزه باعث شده است تا در فرهنگ عامه و اشعار از آن استفاده کنند: ای خون دوستانت به گردن، مکن بزه/کس برنداشته است به‌دستی دو خربزه (رودکی)؛ نشود شاهد زیبارو جز همدم زشت/نخورد خربزۀ شیرین الّا کفتار (قاآنی).

---