روسپیگری
روسپیگری
تن‌فروشی و عرضه‌کردن خود برای خدمات جنسی در مقابل دریافت پول. تلقی جوامع دربارۀ روسپیگری در طول تاریخ در زمان‌ها و مکان‌های مختلف متفاوت بوده است. در دوره‌های باستان، در میان سومریان نخستین انواع آن یعنی روسپیگری مقدس رواج داشته است. در منابع کهن، نشانه‌های بسیاری مبنی‌بر روسپیگری مقدس وجود دارد، که به احتمال فراوان خاستگاه آن شهر بابل بوده است؛ به‌گونه‌ای که هر زنی ناچار بود یک‌بار در زندگی‌اش به مکان مقدس میلیتا (Militta) برود و در آن‌جا با مردی بیگانه به نشانۀ مهمان‌نوازی رابطۀ جنسی برقرار کند. علی‌رغم این‌که طبق قانون یهود روسپیگری ممنوع شده بود، این کار در میان این قوم رواج داشت. در ناحیۀ کنعان، اغلب روسپی‌های معبد را مردها تشکیل می‌دادند. در فینیقیه هم این امر بسیار رایج بود و احتمالاً تحت تأثیر آن‌ها روسپیگری در بنادر دریای مدیترانه ازجمله سیسیل گسترش یافته است. در یونان باستان، هم زنان و هم مردان تن به روسپیگری می‌دادند. روسپی‌های زن گاه اشخاصی با نفوذ و قدرتمند بودند. روسپی‌ها مکلف بودند لباس‌های متمایز و مشخص بر تن کنند و مالیات بپردازند. در روم باستان، اغلب روسپیان از میان تودۀ مردم بودند، اما با گسترش امپراتوری، روسپی‌ها از میان بردگان خارجی خریداری می‌شدند و برای این منظور آموزش می‌دیدند. ازجمله مجازات‌های قانونی برای زنان مجرم، وادار کردن آن‌ها به روسپیگری بود. میانگین عمر روسپی‌ها عمدتاً پایین بود، اما برخی از آنان می‌توانستند با درآمدشان خود را آزاد کنند و به شرایط بهتری برای زندگی دست یابند. روسپی‌های رومی نیز همچون روسپیان یونانی دسته‌بندی‌ها و عناوین خاصی داشتند و از مکان‌های مشخص و خاصی برای تن‌فروشی برخوردار بودند. در دورۀ قرون وسطا، روسپیگری عمدتاً در حومۀ شهرها وجود داشت. اگرچه کلیسای کاتولیک رومی همۀ اعمال جنسی در خارج از حیطۀ ازدواج را گناه می‌شمرد و غیراخلاقی می‌دانست، با روسپیگری مخالفت نمی‌کرد، چراکه معتقد بود از گناهان و شرارت‌های بدتری چون تجاوز جنسی، لواط، و خودارضایی جلوگیری می‌کند. پس از افول امپراتوری روم و سازماندهی روسپیان، از آنان به‌عنوان برده استفاده می‌شد، اما مبارزات مذهبی علیه برده‌داری و رشد تجارت و اقتصاد سبب شد که روسپیگری بار دیگر به‌صورت فعالیتی تجاری درآید و حتی در برخی از مناطق روسپی‌ها مجاز بودند روی دیوارها آگهی‌های تبلیغاتی نصب کنند. در قرن ۱۹ روسپیگریِ قانونی مورد انتقاد قرار گرفت و در محافل عمومی فرانسه موضوع بحث شد. سپس انگلستان قانون بیماری‌های واگیردار را تصویب کرد و براساس آن روسپی‌ها ملزم به دادن آزمایش‌هایی برای تأیید سلامتشان شدند تا به‌طور رسمی به‌کار خود ادامه دهند. در این میان، بسیاری از طرفداران حقوق زنان و فمینیست‌ها سر به اعتراض برداشتند و خواستار منع و لغو این قانون و رسمی‌شدن روسپیگری از سوی دولت شدند، اما این قانون نه‌تنها در انگلستان و فرانسه بلکه در کشورهای تحت استعمار آن‌ها نیز اجرا شد. روسپیگری در ابتدا تا حدودی در اغلب ایالت‌های متحده امریکا قانونی بود. بین سال‌های ۱۹۱۰ تا ۱۹۱۵ بیشتر ایالت‌ها تحت تأثیر و نفوذ اتحادیۀ زنان، روسپیگری را غیر قانونی اعلام کردند. تا ۱۹۵۳ روسپیگری در آلاسکا همچنان قانونی بود و هنوز هم در برخی مناطق نوادا قانونی است. گفتنی است که در دهۀ ۱۹۷۰ برخی از فرقه‌های مذهبی روسپیگری را باب کردند. امروزه در برخی از کشورها، با صدور مجوّز برای روسپی‌خانه[۱]ها و نظارت بر سلامت روسپیانِ[۲] مرد و زن، این امر مجاز تلقی می‌شود. در کشورهای گوناگونِ اروپا قوانین متفاوتی در این خصوص وضع شده است. مثلاً در انگلستان روسپیگری قانونی است مگر به‌دنبال مشتری‌گشتن در ملأ عام؛ دیگر اَعمال غیرقانونی در این خصوص عبارت‌اند از راه‌اندازی روسپی‌خانه، گذران زندگی از راه«درآمدهای غیراخلاقی» نظیر روسپیگری، «پااندازی[۳]» (هدایت تدریجی کسی به‌سمت خودفروشی) و اغوای زنان و دختران به قصد سودجویی جنسی. در فرانسه، بلژیک، ایتالیا، و اسپانیا نیز روسپیگری هرچند قانونی نیست ولی عملاً وجود دارد. در دانمارک می‌توان روسپیگری را به‌منزلۀ شغل دوم اختیار کرد. در آلمان و هلند، به کمک نظامی سازمان‌دهنده، روسپیگری به مکان‌های معیّنی محدود شده است و در یونان با مجوّز پلیس شغلی قانونی محسوب می‌شود. بنابه برآورد یونیسف، ۳۰۰هزار روسپی کمتر از ۱۸سال در امریکا وجود دارند. اشتیاق برای برخورداری جنسی، بسیاری از گردشگران به‌ویژه مردانی از اروپای شمالی و امریکا و ژاپن، را به مناطقی در آسیای جنوب شرقی، به‌ویژه تایلند، می‌کشاند و درآمد فراوانی را عاید این کشورها می‌کند. گروه‌های طرفدار حقوق و کرامت زنان در سرتاسر جهان به جدّ خواستار ممنوعیت روسپیگری بوده و آن را اهانتی بزرگ به شخصیت و کرامت زن می‌دانند. در ایران روسپی‌خانه را تا قرن ۶ و ۷ق خرابات می‌نامیدند. خراباتیان کنیزکان را خریده و گاه به‌رغم میل و خواست آنان، در آن‌جا به‌کار وامی‌داشتند (رشیدالدین فضل‌الله، تاریخ مبارک غازانی). غازان‌خان دستور داده بود که هرکدام از زنان خراباتی را که خود بخواهد، بخرند و آزاد کنند و کنیزکان را به اجبار به آن وادار ننمایند. این مراکز فسق و فجور را داراللطف نیز می‌نامیدند. ازجمله در عهد تیمور در شیراز موضع عیشی بوده موسوم به داراللطف (تلفظ این کلمه به احتمال زیاد داراللَطَف است نه داراللُطْف). استعمال لفظ خرابات مانند کلمات دیگر در ادبیات عرفانی تأویل شده و شاعران و عارفان ایرانی از سنایی به بعد آن را به‌معنای استعاری آن به‌کار برده مقصود از آن را محل پاکبازی و از خودرهایی دانسته‌اند (← خرابات). در قانون مجازات اسلامی در ایران، روسپیگری و قوّادی (← قوادی) و هر نوع فعالیت مربوط به این‌گونه امور به‌طور کلّی ممنوع و مشمول مجازات است.