شار
شار (flux)
در فیزیک، مقدار سیّال (مایع و گاز) یا انرژی که در واحد زمان از یک سطح می‌گذرد. شار از مفاهیم مهم فیزیک شمرده می‌شود. واژۀ آبشار در زبان فارسی به‌معنای فروریختن آب و امثال آن، محسوس‌ترین مثال از پدیدۀ شار است. اگر آب با سرعت ثابت در مجرایی جاری و سطح هموار در میان آب باشد، شار آب، یعنی حجم آبی که در یک ثانیه از آن سطح می‌گذرد، بستگی به زاویۀ سطح با سرعت جریان آب دارد. اگر سطح با سرعت موازی باشد، میزان شار صفر است. در حالت کلی، یعنی وقتی سرعت جریان متغیر و سطح غیرمستوی باشد، محاسبۀ شار به‌وسیلۀ ریاضیات عالی صورت می‌گیرد. به قیاس آنچه گفته شد، در هر میدان حاملی (مثلاً میدان نیرو یا میدان مغناطیسی) می‌توان شار حامل میدان را تعریف کرد. شار مغناطیسی در علم برقاطیس (الکترومانیتیک) اهمیت بسیار دارد؛ اگر شار مغناطیسی که از سطح محدود به یک مدار برق می‌گذرد، تغییر کند، یک جریان القایی برق در آن مدار برقرار می‌شود. شار مغناطیسی را با وبر یا ماکسول اندازه می‌گیرند. شار پرتوباری از یک سطح مقدار انرژیی است که در واحد زمان از آن سطح می‌گذرد؛ برای مثال شار تابشی، خورشید یا لامپ برق است که انرژی مانند جریان ثابت از آن‌ها روان می‌شود و می‌توان سرعت صدور انرژی، یعنی شار آن‌ها را اندازه گرفت. شار پرتوباری چراغ برق را با واحد وات اندازه می‌گیرند. همۀ شارهای تشعشعی خورشید برای انسان قابل دیدن نیستند. آن بخش از تشعشعات را که می‌توان دید، اصطلاحاً شارِ نوری می‌نامند، که واحد اندازه‌گیری آن لومن است.