ضیاءالسلطنه
ضیاءالسّلطنه (ح ۱۲۱۵ـ۱۲۶۵ق)
بانوی خوشنویس، هنرمند و شاعر ایرانی در دورۀ قاجار. وی دختر فتحعلیشاه قاجار و مادرش مریم خانم، زنی یهودی بود که مسلمان شد. به مناسبت فضل و کمال و خط خوب او، پدرش وی را متصدی قرائت و تحریر نامه‌های محرمانۀ خود و ثبت و ضبط و ارسال آن‌ها کرد. قصاید و اشعاری که شاعران برای شاه می‌سرودند به‌‌واسطۀ او به شاه عرضه می‌شد. در زمان پدر، به‌علت تصدی کارهای مختلف مملکتی ازدواج نکرد و پس از فوت پدرش، در ۳۵سالگی به همسری میرزا مسعود تبریزی، وزیر امور دول خارجه فتحعلیشاه، درآمد. از وی مصحف کتاب دعا و زیارت‌نامه‌های متعددی به خطی خوش و زیبا موجود است. نفیس‌ترین اثر به‌‌جای مانده از او قرآنی است که هم‌اکنون در موزۀ آستانۀ مبارکۀ حضرت معصومه (ع) در قم نگهداری می‌شود (به تاریخ ۱۲۶۵ق).