طراحان صحنه و لباس در سینمای ایران
طرّاحان صحنه و لباس در سینمای ایران
طراحی صحنه و لباس از ۱۳۰۹ تا اوایل دهۀ ۱۳۶۰ش به‌رغم حضور و فعالیت افرادی چون ولی‌الله خاکدان، علی‌زمان دلپذیر، موشق سارواریان، نوریک آغاسیان، اسماعیل ارحام‌صدر، نقی قوی‌دل، حسن پاک‌نژاد، حسین محسنی، اکبر ویشه، محمد سبحانی، ایرج صفدری و مهدی بهمن‌پور به جایگاه مناسبی نرسید. دکورهای تاریخی ـ به‌جز در پاره‌ای از فیلم‌های ولی‌الله خاکدان ـ متأثر از دکورهای مقوایی، شمشیرهای چوبی، سپرهای حلبی و لباس‌های پر زرق و برق تماشاخانه‌های لاله‌زار بود و بدون کم‌ترین ذوق و ابتکاری به‌کار می‌رفت. فضاهای محدود شهری ـ به فراخور ماجراهای فیلم‌نامه ـ جز چند خانۀ فقیرانه یا اعیانی و کت، کراوات، و لباس‌های ساده نبود؛ برای فیلم‌های روستایی نیز فیلم‌برداری در محیط واقعی ارجحیت داشت. اما در اواخر دهۀ ۱۳۴۰ و اوایل دهۀ ۱۳۵۰ با پیدایش «موج نو» در فیلم‌های گاو، قیصر، صادق کرده، نفرین، حسن کچل، سوته‌دلان، طبیعت بی‌جان، پستچی، یک اتفاق ساده، ستارخان، غریبه و مه و کلاغ تجربه‌های قابل اعتنایی در طراحی صحنه و لباس برای خلق فضای بصری انجام شد. در اواسط دهۀ ۱۳۶۰ با ارائه تعریفی جدید از طراحی صحنه و لباس، و با حضور افراد تحصیل‌کرده در این رشته و اختصاص جوایزی به دست‌اندرکاران آن در جشنوارۀ فیلم فجر، طراحی صحنه و لباس از اساس متحول شد. ایرج رامین‌فر، ملک‌جهان خزاعی، محسن شاه‌ابراهیمی، مجید میرفخرایی، حسن فارسی، امیرحسین اثباتی، کیهان مرتضوی، پرویز شیخ‌طادی، ژیلا مهرجویی، و فریار جواهریان در این تحول سهمی مهم و اساسی داشتند.