عنوان بندی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

عنوان‌بندی

(یا: تیتراژ) در اشکال قدیمی و سنتی، عنوان‌بندی بدون هرگونه پیرایه و ترفندی، روی کاغذ سیاه یا سفید نوشته و از آن‌ها فیلمبرداری می‌شد. از فیلم‌های قدیمی‌تر سینمای ایران، فیلم‌های حاجی‌آقا آکتر سینما (۱۳۱۲ش) و دختر لر (۱۳۱۲) نمونه‌هایی از اشکال سنتی عنوان‌بندی‌اند. نمونه‌های بعدی مربوط به پاره‌ای از فیلم‌های اولیۀ استودیو پارس فیلم است که، به تقلید از فیلم‌های فرنگی، اسامی روی برگه‌های آلبومی نوشته می‌شد و دستی آن‌ها را رو به دوربین ورق می‌زد. بعدها با پیشرفت سینما عنوان‌بندی، علاوه‌بر کارکرد سنتی، که اطلاع‌رسانی دربارۀ سازندگان فیلم است، وظیفۀ آشنایی با مضمون فیلم و آماده‌سازی ذهن مخاطب را هم به‌عهده گرفت. عنوان‌بندی‌های عباس کیارستمی برای فیلم‌های قیصر (۱۳۴۸) و رضا موتوری (۱۳۴۹) و فرشید مثقالی برای آقای هالو (۱۳۴۹) و شازده احتجاب (۱۳۵۳)، نمونه‌هایی از شکل‌های بامعنا و متفاوت‌تر عنوان‌بندی است. در دوره‌های مختلف، بعضی آتلیه‌ها افراد اندکی در ساختن عنوان‌بندی فیلم‌ها ابتکار به‌خرج داده‌اند که مهم‌ترین آنان عبارت‌اند از حمید خواجه‌نصیری، رضا حساس، حسین ضیایی (هاردی/ هاردی تابلوساز)، عبدالله فُرادی، محمد شاهرودی، آتلیه بهشتی، عباس مظاهری، امیرحسین تابناک (آتلیه تابناک)، محمدرضا زنگنه (سی‌سی فیلم)، ایرج صفدری، سینما آگهی، اکبر قاسمی‌نژاد، اسفندیار احمدیه، آتلیه آهنگ، جعفر تجارتچی، خانه آگهی ایران، طسوجی، عطری‌نژاد، حسین قاسمی‌وند (نغمه)، خاچیک هاکوپیان، عباس کیارستمی، فرشید مثقالی، مرتضی ممیز، محمدعلی باطنی، آتلیه چتر نور، علی زرین‌خط، رضا عرفانی، علی‌اصغر محتاج، تیگران تومانیان، مسعود دشتبان، امیر اثباتی و ابراهیم حقیقی.