فرزدق، همام بن غالب (یمامه ۳۸/۲۰ـ بصره ۱۱۰ق)
فَرَزْدَق، هُمام بن غالب (یمامه ۳۸/۲۰ـ بصره ۱۱۰ق)
از شاعران برجسته و مشهور دورۀ امویان. از اشراف و بزرگان قبیلۀ بنی‌تمیم بود. در شعر او معمولاً ذَمّ و نکوهش قبیله‌ای، سیاسی و شخصی با تفاخر توأم است و شعرش در زمینۀ فخر و هجا در ادبیات عرب شهرت فراوان دارد. فرزدق و رقیب بزرگش جریر بن عَطّیه، بیش از ۴۰ سال مشهورترین نَقاید شعری عرب را مبادله کرده‌اند که در کتابی به‌نام نقائض جریر و فرزدق چاپ شده است (لیدن، ۱۹۰۵). همچنین، او و اخطل یکدیگر را هجو گفته‌اند. درپی هجویاتش وادار شد ابتدا به کوفه و سپس به مدینه بگریزد. پس از مدتی به‌علت بی‌بندوباری، به دستور خلیفه، از مدینه نیز اخراج شد؛ سرانجام اجازه یافت به بصره بازگردد. با آن‌که فرزدق مداح خلفای اموی بوده، همواره به خاندان علی (ع) دلبستگی و ارادت داشته است. قصیدۀ او در ۴۱ بیت که در مدح امام سجاد (ع) سروده است مشهور است از فرزدق ۷هزار بیت محفوظ مانده که در قوالب شعری عرب قبل از اسلام ساخته شده است. دیوان فرزدق بارها به‌چاپ رسیده است.