فهرست فیلمهای سینمای ایران
فهرست فیلمهای سینمای ایران
مجموعهی کامل تولیدات سینمای ایران از آغاز تا پایان سال 1398 شمسی. در این مقاله ابتدا بعد از نقل بخش پایانی مقالهای از همین دانشنامه (ویکیجو) با عنوان «سینمای ایران، مراحل تاریخی» مجموع آثار سینمای ایران از ابتدا تاکنون در 7 گروه که براساس زمانبندی تاریخی تقسیمبندی شده است ارائه شده، سپس با هرگروه به مقالات کلی و سپستر جزئی دیگری هدایت میشوید که نهایتا شامل اسم فیلمها، کارگردان، تاریخ تولید (یا نمایش فیلمها) و رنگ آنها میشود.
نکاتی که در این میان تذکرشان ضروری به نظر میرسد: اول این که در تمام این فهرستها صرفا فیلمهایی که لااقل برای یک نوبت اکران شدهاند ذکر شدهاند. بنابراین آثاری که در دورهی پهلوی و جمهوری اسلامی توسط نهادهای مختلف (از جمله نهادهای حاکمیتی، قضایی یا سینمایی) هرگز مجوز نمایش نگرفتهاند یا مجوزشان لغو شده در فهرستها ذکر نشدهاند. دوم- در این فهرستها تعدادی آثار مستند درج شده است. این آثار یا در سینماها اکران شدهاند (چون «خانهی خدا» که در منابع مختلف اسم جلال مقدم به اشتباه به عنوان کارگردانش ثبت شده) یا در شمار آثار کارگردانان بزرگ سینمای ایرانند (افرادی چون امیر نادری یا عباس کیارستمی).
سیر مختصری از تاریخچهی سینمای ایران
«از ۱۳۰۹ تا ۱۳۱۵ش (موسوم به دورۀ اول)، که نخستین مدرسۀ آرتیستی سینما را آوانس اوگانیانس در تهران تأسیس میکند، نخستین فیلم بلند داستانی با نام آبی و رابی ساخته و نمایش داده میشود و تا آخرین کوششهای عبدالحسین سپنتا در هندوستان برای ساختن فیلم ادامه مییابد. در این دوره در مجموع نُه فیلم در ایران و هندوستان ساخته و نمایش داده شد. فیلمساز دیگر این دوره ابراهیم مرادی بود. سپس دکتر کوشان، علی دریابیگی، مجید محسنی، عنایتالله فمین، معز دیوان فکری، پرویز خطیبی، فضلالله بایگان، محسن بدیع، علی کسمایی فیلمسازی را پی گرفتند. از ۱۳۱۶ تا ۱۳۲۶ (موسوم به دورۀ فترت)، که هیچ فیلم بلند داستانی در ایران ساخته نشد، و فعالیتهای سینمایی معطوف به ساختن سالن سینما و واردات فیلم خارجی و نمایش آنها به زبان اصلی بود. از ۱۳۲۷ تا ۱۳۴۷ (موسوم به دورۀ دوم)، که نخستین فیلم داستانی با نام طوفان زندگی ساخته شد و بهنمایش درآمد، و تا قبل از آغاز فعالیت فیلمسازان مشهور به «موج نو» تداوم یافت. بهجز پارهای کوششهای پراکنده و نافرجام برای ایجاد «سینمای ملی» وجه غالب فیلمهای این دوره ملودرامهای مردمپسند بود. از ۱۳۴۸ تا ۱۳۶۲، که تعدادی از جوانان پرشور به جرگۀ «موج نو» پیوستند و در تحولات نوظهور آن خلاقانه مشارکت کردند. از ۱۳۶۳ تا ۱۳۸۲ که به پیدایش «سینمای نوین ایران» و تحولات فراوان منجر شد. «سینمای نوین» ایران را گروهی از کارگردانها، فیلمبرداران و بازیگرانی پدید آوردند، که بسیاری از آنها از سالها قبل در سینمای آزاد فعالیت میکردند.[۱]»
با لمسِ (یا کلیک بر رویِ) هرکدام از لینکهای زیر، مقالات خرد (جزئی)تر در دسترس قرار میگیرند.
گروهبندی فیلمها
- فهرست فیلمهای سینمای ایران تا انتهای دهه 1330
- فهرست فیلمهای سینمای ایران در دهه 1340
- فهرست فیلمهای سینمای ایران در دهه 1350
- فهرست فیلمهای سینمای ایران در دهه 1360
- فهرست فیلمهای سینمای ایران در دهه 1370
- فهرست فیلمهای سینمای ایران در دهه 1380
- فهرست فیلمهای سینمای ایران در دهه 1390