مانش، تونل
مانْش، تونِل (Channel Tunnel)
تونلی در زیر دریای مانش[۱]، که بریتانیا را به سرزمین اصلی[۲] اروپا متصل می‌کند. شامل دو تونل راه‌آهن، با ۵۰ کیلومتر طول و ۷.۳ متر قطر، در ۴۰متری بستر دریا ساخته شده است. ساخت آن از ۱۹۸۷ آغاز شد و بخش‌های فرانسوی و انگلیسی آن در دسامبر ۱۹۹۰ به یکدیگر مرتبط شدند. در ۶ مه ۱۹۹۴ رسماً گشایش یافت. عرضۀ خدمات راه‌آهن لو شاتل[۳] از مه ۱۹۹۴ برای کامیون‌ها و در دسامبر ۱۹۹۴ برای سواری‌ها آغاز شد. یوروستار[۴]، قطار تندرو تونل، بین پاریس و بروکسل، در نوامبر ۱۹۹۴ گشایش یافت. هزینۀ کلی این تونل ۱۲میلیارد پوند شد و کمپانی انگلیسی ـ فرانسوی یوروتونل[۵]، که سازندۀ آن بود، ۹میلیارد پوند مقروض شد. در نخستین سال، ۹۲۵میلیون پوند ضرر کرد و فقط در مارس ۱۹۹۹ به سوددهی رسید. در ژانویۀ ۲۰۰۰، طرح ساخت دومین تونل مطرح شد. فکر ساختن تونل به دوران ناپلئون بازمی‌گردد. در دهۀ ۱۸۸۰ اِدوارد وَتکین[۶]، سرمایه‌دار بریتانیایی، شروع به حفر تونل در نزدیکی دوور[۷] کرد، اما پس از حفر ۱.۶ کیلومتر در دریا با مخالفت دولت روبه‌رو شد و در ۱۸۹۴ کار را نیمه‌تمام رها کرد. در ۱۹۷۳ فرانسه و بریتانیا موافقت کردند که کار ساخت تونل را از سر گیرند، اما سال بعد و با تغییر حکومت در بریتانیا، لندن انصراف خود را اعلام کرد. با احداث راه‌آهن سریع‌السیر لندن ـ دوور[۸]، ترن‌های یوروستار می‌توانند سرعت خود را در بریتانیا حفظ کنند. طبق مقررات کنونی، ترن‌های یوروستار که در فرانسه تا ۳۰۰ کیلومتر در ساعت سرعت دارند، مجبورند در بریتانیا سرعت خود را به ۸۰ کیلومتر در ساعت کاهش دهند. زمان ترانزیت بین لندن و پاریس سه ساعت و بین لندن و و بروکسل ۲ ساعت و ۴۰ دقیقه است.