مایونا کیا
مائونا کیا (Mauna Kea)
رصدخانه‌ای اخترشناختی در هاوایی[۱] امریکا. روی آتشفشان خاموشی، با ۴,۲۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا، بنا شده است. به‌علت قرارداشتن در ارتفاعی فراتر از ابرها، رطوبت جوّی و نورهای ساختگی، برای اخترشناسیِ فروسرخ مطلوب است. نخستین تلسکوپ این جایگاه در ۱۹۷۰ نصب شد. تلسکوپ بازتابی ۲,۲۴متری دانشگاه هاوایی[۲] (۱۹۷۰) ازجمله تلسکوپ‌های این رصدخانه است. در ۱۹۷۹، سه تلسکوپ در آن‌جا مستقر شد: تلسکوپ فروسرخ انگلستان[۳] ۳.۸ متری که برای رصدهای نور مرئی نیز به‌کار می‌رود، تسهیلات تلسکوپ فروسرخ[۴] ناسا، و تلسکوپ کانادا ـ فرانسه ـ هاوایی[۵] ۳.۶ متری که برای کار در نور مرئی و فروسرخ طراحی شده است. تلسکوپ جیمز کلارک ماکسوِلِ[۶] بریتانیایی ـ هلندی، بزرگ‌ترین تلسکوپ جهان، با طراحی ویژه برای رصد امواج میلی‌متریِ تابش سحابی[۷]ها، ستارگان[۸]، و کهکشان[۹]ها است. اخترشناسان اروپایی تلسکوپ ماکسول را با ماهواره کنترل می‌کنند. بزرگ‌ترین تلسکوپ‌های نوری جهان، یعنی دو تلسکوپ کِک[۱۰]، نیز در مائونا کیا مستقرند. در ۱۹۹۶، با افزوده‌شدن «آرایۀ تابش‌سنج زیر میلی‌متری با کاربری عمومی[۱۱]»، قابلیت تلسکوپ ماکسول تقویت شد. این آرایه دوربینی شامل آشکارسازهایی است که تا محدودۀ ۰.۱ درجه بالاتر از صفر مطلق سرد شده‌اند و حساس‌ترین دستگاه در طول موج‌های ۰.۳ تا ۱.۰ میلی‌مترند.