مختصات دایرةالبروجی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مُختصّات دایرة‌البُروجی (ecliptic coordinates)

دستگاه مختصات نجومي طول و عرض سماوي و يا دستگاه دايرة‌البروج

در اخترشناسی، دستگاهی برای تعیین موقعیت اجسام آسمانی روی کرۀ ‌آسمانی[۱]، نسبت به صفحۀ مدار زمین[۲] یا دایرة‌البروج[۳]. عرض دایرة‌البروجی[۴] را با نماد β برحسب درجه، و نسبت به دایرةالبروج اندازه‌گیری می‌کنند. در دایرةالبروج ْْْ۰=β، در قطب شمال دایرةالبروجی ْ۹۰=β، و در قطب جنوب دایرةالبروجی ْ۹۰-=β است. طول دایرةالبروجی[۵] را با نماد λ، از غرب به شرق، و بر‌حسب درجه در امتداد دایرةالبروج اندازه‌گیری می‌کنند. اندازه‌گیری از نقطۀ ثابتی موسوم به نقطۀ‌ اوّل حَمَل[۶] یا اعتدال بهاری[۷] صورت می‌گیرد. مقدار λ بین ْ۰ تا ْ۳۶۰ است. مختصات دایرةالبروجی بیشتر برای تعیین موقعیت خورشید و سیاره‌ها، با توجه به موضع زمین، به‌کار می‌رود. عرض و طول دایرةالبروجی را گاهی عرض و طول آسمانی می‌نامند. طول دایرة‌البروجی خورشید[۸] (طول خورشیدی[۹]) اندازه‌گیری سادۀ موقعیت زمین در مدار آن است.




  1. celestial sphere
  2. plane of the earth’s orbit
  3. ecliptic
  4. ecliptic latitude
  5. ecliptic longitude
  6. Aries
  7. vernal equinox
  8. ecliptic longitude of the sun
  9. solar longitude