مرتضی قلی خان شاملو
| مرتضی قلی خان شاملو | |
|---|---|
| درگذشت | اواخر سدۀ ۱۱۰۰ق |
| شغل و تخصص اصلی | خطاط |
| سمت | حاکم هرات، فرمانروای خراسان و قم، و وزیر اردبیل |
| آثار | دیوان هم اکنون در کتابخانه و موزۀ ملک |
| گروه مقاله | خوشنویسی، تاریخ |
مرتضی قلیخان شاملو ( - اواخر سدۀ ۱۱۰۰ق)
از نستعلیقنویسان و امرای دربار شاه سلیمان صفوی. همچون پدرانش از بزرگان طایفه شاملو و از حکام هرات بود. در دورۀ شاه سلیمان صفوی، به حکومت قم رسید. او از سوی شاه سلیمان (۱۰۷۷ - ۱۱۰۵ق) فرمانروای خراسان و قم، و وزیر اردبیل شده است. در اوایل دوران شاه صفی، ایشک آغاسی (صاحب دربار شاه) بود و سپس معزول شد و مدتها حاکم اردبیل و بعد هرات بود.
مرتضی قلیخان از شکستهنویسان مشهور قرن ۱۱ق و حاکم هرات بود. با تغییر دادن خط نستعلیق، خط شکستهنستعلیق را ابداع کرد و از پیشروهای خط شکسته بود. شعر نیز میسرود و مرتضی تخلص میکرد. دیوانش حدود چهارهزار بیت دارد. در نقاشی نیز دستی داشته است. دیوان مرتضی قلیخان شاملو در کتابخانه و موزۀ ملک موجود است. در کتاب جُنگ خود، با عنوان کتاب جنگ مرتضی قلی شاملو، چند جا از خودش به متولی آستانۀ شیخ صفی یاد کرده است.