نصیرالدوله

نصیرالدوله;
زادروز	رشت ۱۲۵۰ش;
درگذشت	تهران ۱۳۰۹ش
ملیت	ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل	تحصیل در مدرسه دارالفنون تهران
شغل و تخصص اصلی	ادیب
شغل و تخصص های دیگر	دولتمرد
آثار	شرح حال حسین بن منصور حلاج؛ ترجمه تاریخ نادرشاه افشار
گروه مقاله	تاریخ ایران، ریاضیات
خویشاوندان سرشناس	میرزا عبدالوهاب شیرازی و عصمت السلطنه (پدر و مادر)

نَصیرالدّوله (رشت ۱۲۵۰ـ تهران ۱۳۰۹ش)

لقب احمد بدر ادیب و دولتمرد ایرانی، فرزند میرزا عبدالوهاب شیرازی (نصیرالدوله و آصف‌الدوله) و عصمت‌السلطنه دختر فرهاد میرزا معتمدالدوله. پدرش از رجال بلند پایۀ دورۀ ناصری بود. در زادگاهش پرورش یافت و مقدمات علوم را در همان‌جا فرا گرفت. سپس در مدرسۀ دارالفنون تهران به ادامۀ تحصیل پرداخت. ادب فارسی و عربی و زبان فرانسه را به‌خوبی فراگرفت و در خوشنویسی و شیوۀ نگارش مهارت یافت. در علوم ریاضی و فقه و اصول و حکمت الهی نیز دست داشت. در ۱۳۰۵ق به خدمت وزارت خارجه درآمد و در ۱۳۲۲ق وزیرمختار ایران در بلژیک شد. در ۱۳۳۴ق معاون وزارت خارجه و اندکی پس از آن کفیل آن وزارت‌خانه گردید. در ۱۲۹۷ش/۱۳۳۶ق به وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه رسید. در دورۀ وزارت او آموزش و مدارس دولتی رایگان شد و دانشسرای مقدماتی پسران و دختران تأسیس گردید. پس از سقوط کابینۀ دوم وثوق‌الدوله، رهسپار اروپا شد. در ۱۳۰۴ش به ایران بازگشت و در سال بعد به نمایندگی مردم سیرجان به مجلس ششم راه یافت، اما پیش از رفتن به مجلس، حسن مستوفی او را به وزارت معارف برگزید. از آثارش: رساله در خواص اعداد؛ رساله در هندسه؛ شرح حال حسین بن منصور حلاج؛ ترجمۀ تاریخ نادرشاه افشار؛ ترجمۀ زمین یا معرفةالارض.