نیکلای دوم
نیکلای دوم (۱۸۶۸ـ۱۹۱۸)(Nicholas II)
آخرین تزار روسیه (۱۸۹۴ـ۱۹۱۷). تحت سلطۀ همسرش، تزارینا الکساندرا[۱]، قرار داشت که او نیز زیر نفوذ راسپوتین[۲]، کشیش شیّاد، بود. بی‌کفایتی او در ادارۀ جنگ روس و ژاپن[۳] و امور داخلی به انقلاب ۱۹۰۵ انجامید، که آن را سرکوب کرد؛ اگرچه مجبور شد به اصلاحات محدودی در قانون اساسی تن دهد. در ۱۹۱۴ روسیه را وارد جنگ جهانی اول کرد. انقلاب روسیه[۴] او را در ۱۹۱۷ به کناره‌گیری از سلطنت واداشت و با خانواده‌اش اعدام شد. در ۱۹۹۵ دانشمندان امریکایی و روسی اعلام کردند با آزمایش‌های دی اِن اِی[۵] به این نتیجۀ قطعی رسیده‌اند که استخوان‌های یافت‌شده در روسیه در ۱۹۹۱ متعلق به تزار و خانوادۀ اوست. بقایای اجساد تزار و خانواده‌اش را در ۱۹۹۸ در سن‌پترزبورگ[۶] به‌خاک سپردند. کلیسای ارتدوکس روسیه در اوت سال ۲۰۰۰ تزار و خانوادۀ او را، به‌سبب شجاعتشان در زمان اعدام، در شمار شهدا شناخت. این تصمیم به سکوت رسمی حاکم دربارۀ اعدام آن‌ها پایان داد.