هل (فلسفه)

هل (فلسفه)

(یا: مطلب هل، در لغت به معنی «آیا»)، در منطق پرسش از وجود مطلق و وجود مقید یک موجود که به همین سبب به هل بسیطه و هل مرکبه تقسیم می‌شود: 1. هل بسیطه، پرسش از وجود مطلقِ موجود، یعنی پرسش از نفس بودن یک چیز است، مثل: آیا خدا هست؟ (هَلِ اللّهُ موجوداً؟) که پاسخ (مؤمنان) این است: آری «خدا هست» 2) هل مرکبه، پرسش از وجود مقید موجود، یعنی پرسش از اتّصاف موجود به صفتی خاص است، مثل: آیا خدا تواناست؟ (هل اللّهُ قادرٌ؟) که پاسخ این است: آری «خدا توانا است» یعنی خدا موجودی است دارای صفت توانایی. بدیهی است که تا یک چیز موجود نباشد متّصف به صفتی خاص نمی‌تواند بود.