ورمیر، یان (۱۶۳۲ـ۱۶۷۵)

وِرْمیر، یان (۱۶۳۲ـ۱۶۷۵)(Vermeer, Jan)

تابلوي خدمتکار در حال ريختن شير، اثر يان ورمير

یان ورمیر Jan Vermeer
زادروز	۱۶۳۲م
درگذشت	۱۶۷۵م
ملیت	هلندی
شغل و تخصص اصلی	نقاش
آثار	توری باف (ح ۱۶۵۵؛ لوور، پاریس)؛ و خدمتکار در حال ریختن شیر (ح ۱۶۵۸؛ موزه ملی، آمستردام)
گروه مقاله	نگارگری و مجسمه سازی جهان

نقاش هلندی. در دلفت هنرآفرینی می‌کرد. صحنه‌های روزمرۀ آرامی را به‌تصویر کشید که از نوعی سادگی تا حد انتزاع، تناسبات رنگی ظریف، و قابلیت نظرگیر القای تابش نور بر روی اشیا برخوردارند. توری‌باف (ح ۱۶۵۵؛ لوور، پاریس)، و خدمتکار در حال ریختن شیر (ح ۱۶۵۸؛ موزۀ ملی، آمستردام) نمونه‌هایی از آثار اویند. ورمیر بدان سبب که به کیفیت‌های صوری نقاشی بیش از موضوع آن اهمیت می‌دهد، از دیگر نقاشان هلندی، متمایز است. توازن و سادگی طرح، تناسب‌های رنگی، و ظرایف بافت و رنگ و نور ازجملۀ این کیفیت‌ها به‌شمار می‌روند. تأثیر هنر ایتالیا در نخستین آثار او، ازجمله دیانا و حوریانش (ح ۱۶۵۵؛ موریتشویس، لاهه) و معشوقه (۱۶۵۶؛ نگارخانۀ استادان کهن، درسدن) مشهود است. ولی شیوۀ کاملاً مستقلی ـ کاملاً هلندی ـ در منظره‌هایی همچون چشم‌انداز دلفت (۱۶۵۸ـ۱۶۶۰؛ موریتشویس، لاهه) و خیابان کوچک (موزۀ ملی، آمستردام) خودنمایی می‌کند، و واقعیت عینی در این آثار به‌خوبی منتقل می‌شود (به احتمال زیاد ورمیر از اتاق تاریک استفاده می‌کرده است). درون‌خانه‌های مشهوری که تصویر کرد ـ که در ظرافت و شکوه از آثار پیتر دِ هوخ، خرارت تربورخ، و گابریل متسو پیشی می‌گیرند ـ آثاری همچون بانوی ایستاده در پای ویرجینال (نگارخانۀ ملی لندن)، کارگاه نقاش (موزۀ تاریخ هنر، وین)، دختر دستار به سر (موریتشویس، لاهه) و زن در حال توزین مروارید (نگارخانۀ ملی هنر واشینگتن دی‌سی) را دربر می‌گیرد. ورمیر احتمالاً شاگرد کارِل فابریتسیوس بوده است. در ۱۶۵۳ به عضویت صنف نقاشان دلفت درآمد، و دو بار در سال‌های ۱۶۶۲ و ۱۶۷۰ به ریاست صنف انتخاب شد. در فقر درگذشت، و بی‌گمان تأمین مایحتاج خانوادۀ بزرگش از دلایل فقر او بود. ظاهراً نقاش پرکاری نبود و کمتر از ۴۰ اثر موثّق از او باقی مانده است. پس از مرگش به فراموشی سپرده شد، تا این‌که «بورگر» (تئوفیل توره) منتقد فرانسوی، در ۱۸۶۶ او را از نو کشف کرد.

 

---