وویچخ پشونیاک

وویچخ پشونیاک Wojciech Pszoniak
زادروز	لووف 2 مه 1942م
درگذشت	ورشو 19 اکتبر 2020م
ملیت	لهستانی
تحصیلات و محل تحصیل	بازیگری- مدرسۀ عالی دولتی تئاتر (کراکوف)
شغل و تخصص اصلی	بازیگر
آثار	پروندۀ گورگونیووا (مایفسکی- 1977)؛ طبل حلبی (شلوندورف- 1979)؛ استریا (کاوالروویچ- 1982)؛ دانتون (وایدا- 1982)؛ حرکات خطرناک (دمبو- 1984)
گروه مقاله	سینما
جوایز و افتخارات	بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از جشنوارۀ مونترآل (1983)

وویچخ پشونیاک

وویچخ پشونیاک

وویچخ پشونیاک (لووف 2 مه 1942م- ورشو 19 اکتبر 2020م) (Wojciech Pszoniak)

(نام کامل: وویچخ زیگمونت پشونیاک) بازیگر لهستانی سینما و تئاتر. در یکی از شهرهای غربی اوکراین کنونی به دنیا آمد. ابتدا به تحصیل موسیقی و بازیگری پرداخت، سپس در مدرسۀ عالی دولتی تئاتر در کراکوف تحصیل بازیگری را ادامه داد. در دوران دانشجویی به بازیگری روی آورد و از سال ۱۹۶۸ (زمان فارغ‌التحصیلی) به طور حرفه‌ای، روی صحنه رفت و با رؤیای شب نیمه تابستان به شهرت رسید. نخستین بار در ۱۹۷۰ جلوی دوربین رفت و دو سال بعد، بازی در فیلم‌های آندری وایدا را آغاز کرد. در ۱۹۷۵ در اجرای تئاتری دانتون (سرگذشت روزهای واپسین زندگی ژرژ دانتون)، به کارگردانی وایدا، روی صحنه رفت و در ۱۹۸۲ در نسخۀ سینمایی آن، باز هم به کارگردانی وایدا، نقش روبسپیر را تکرار کرد. برای این نقش در جشنوارۀ مونترآل (به صورت مشترک با ژرار دوپاردیو) برندۀ جایزه شد.

هرچند پشونیاک در اوایل دهۀ ۱۹۷۰ به سینما راه یافت، لیکن شهرتش را مدیون بازی در تئأتر بود. نخستین نقش با اهمیت او در سینما، حضور در پیلاتوس و دیگران (1970) بود، اما برجسته‌ترین نقشش، روبسپیر در دانتون است. هر دو فیلم ساختۀ وایدا بودند و پشونیاک در دومی نقش مردی مصمم و بااراده را مقابل ژرار دوپاردیو (در نقش دانتون) به تصویر کشید. او اصولاً سعی می‌کرد شخصیت‌های مبهم و پیچیده‌ای که اسیر سرنوشت هستند، و نیز قهرمانان رها شده و اغلب ضعیفی را که در شعلۀ خشم و غضب گرفتار شده‌اند بر روی پرده به نمایش بگذارد. فیلم‌های وایدا بهترین فرصت‌ها را برای پشونیاک به همراه آوردند، اما او با بازی در پروندۀ گورگونیووا و طبل حلبی، نیز به موفقیت‌هایی دست یافت. تلاش پی‌گیر و استعدادش، شهرت گسترده‌ای را برایش رقم زدند و او را در صف بهترین بازیگران هم‌نسل خودش قرار دادند. پشونیاک تا آخرین سال‌های زندگی‌اش کار بازیگری را پی گرفت و با آن‌که یهودی نبود، اغلب نقش شخصیت‌های یهودی را بازی کرد.

گزیدۀ فیلم‌ها

• عروسی (وایدا- 1972)
• خط سایه (وایدا- 1976)
• پروندۀ گورگونیووا (مایفسکی- 1977)
• طبل حلبی (شلوندورف- 1979)
• استریا (کاوالروویچ- 1982)
• دانتون (وایدا- 1982)
• حرکات خطرناک (دمبو- 1984)
• از بازیگران متنفرم (کرافچیک- 1986)
• کشتن یک کشیش (هولاند- 1988)
• شیطان (زولافسکی- 1988)
• کورچاک (وایدا- 1990)
• باد شرق (انریکو- 1993)
• هفتۀ مقدس (وایدا- 1995)
• برادر الهی ما (زانوسی- 1997)
• زندگی ثانوی (برائوده- 2000)
• امید (موچا- 2007)

---