پاپ فرانسیس

پاپ فرانسیس Pope Francis
زادروز	بوئنوس آیرس، آرژانتین۱۹۳۶م
درگذشت	۲۰۲۵م
تحصیلات و محل تحصیل	مدرسه فنی - صنعتی اسکوئیا، شیمی رشته‌های فلسفه و الهیات در آرژانتین، شیلی و آلمان
شغل و تخصص اصلی	دویست ‌و شصت‌ و ششمین رهبر کلیسای کاتولیک و حاکم واتیکان
سمت	در سال ۱۹۹۸م به مقام اسقف اعظم بوئنوس آیرس و در سال ۲۰۰۱م توسط پاپ ژان پل دوم به کاردینالی منصوب شد
نام اصلی	خورخه ماریو برگولیو
گروه مقاله	ادیان

پاپ فرانسیس

پاپ فرانسیس (۱۹۳۶–۲۰۲۵م) (Pope Francis)

(نام اصلی: خورخه ماریو برگولیو) دویست ‌و شصت‌ و ششمین رهبر کلیسای کاتولیک و حاکم واتیکان در فاصله سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۵م. انتخاب او به‌عنوان پاپ، نقطه‌عطفی در تاریخ کلیسا به شمار می‌رفت؛ چراکه وی نخستین پاپ از آمریکای لاتین، نخستین پاپ عضو فرقه یسوعیان و نخستین پاپ غیراروپایی در بیش از ۱۲۰۰ سال پس از پاپ گریگوری سوم در قرن هشتم بود. این انتخاب، نمادی از تحول در سنت‌های رهبری واتیکان و توجه به جهان در حال توسعه قلمداد می‌شد. پاپ فرانسیس در تاریخ کلیسای کاتولیک به‌عنوان پاپی اصلاح‌طلب، حامی اقشار فرودست، مدافع محیط زیست و نماد شفافیت و گفت‌وگوی ادیان شناخته می‌شود.

برگولیو در ۱۷ دسامبر ۱۹۳۶م در محله فلورس شهر بوئنوس آیرس، آرژانتین، در خانواده‌ای مهاجر از ایتالیا متولد شد. فرزند نخست از 5 فرزند خانواده بود. تحصیلات متوسطه را در مدرسه فنی - صنعتی اسکوئیا گذراند و در رشته شیمی دیپلم گرفت. پیش از ورود به عرصه مذهبی، مدتی به‌عنوان تکنسین آزمایشگاه مواد غذایی، سرایدار و نگهبان فعالیت داشت. ابتلای سخت به ذات‌الریه در جوانی که منجر به از دست رفتن بخشی از ریه‌اش شد، گرایش مذهبی او را تقویت کرد. در سال ۱۹۵۸م به فرقه یسوعیان پیوست؛ فرقه‌ای کاتولیک که بر فعالیت‌های آموزشی، اجتماعی و تبلیغی تمرکز دارد. سپس تحصیلات عالی خود را در رشته‌های فلسفه و الهیات در آرژانتین، شیلی و آلمان به پایان رساند و در سال ۱۹۶۹م به مقام کشیشی رسید. در دهه ۱۹۷۰م، همزمان با دوران دیکتاتوری نظامی در آرژانتین (۱۹۷۶–۱۹۸۳م)، رهبری یسوعیان این کشور را برعهده داشت. عملکرد او در این دوران محل مناقشه بود؛ برخی سکوتش در برابر نقض حقوق بشر را نقد کرده‌اند و برخی دیگر اقداماتش در نجات جان مخالفان را ستودند.

برگولیو در سال ۱۹۹۸م به مقام اسقف اعظم بوئنوس آیرس و در سال ۲۰۰۱م توسط پاپ ژان پل دوم به کاردینالی ارتقا یافت. در پی استعفای پاپ بندیکت شانزدهم در فوریه ۲۰۱۳م، وی در ۱۳ مارس همان سال در مجمع کاردینال‌ها به‌عنوان پاپ انتخاب شد و نام فرانسیس را به یاد سنت فرانسیس آسیزی، نماد فروتنی، حمایت از فقرا و صلح، برگزید. او از نخستین روزهای پاپی، رویکردی متفاوت و ساده در پیش گرفت؛ برخلاف سنت، در کاخ حواری اقامت نکرد و در مهمان‌سرای سنت ماریا ساکن شد، از خودروهای ساده استفاده می‌کرد و شخصاً در تماس با شهروندان شرکت می‌نمود.

در حوزه مسائل اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی مواضعی صریح و انتقادی اتخاذ کرد. در سال ۲۰۱۵م، رساله‌ای در دفاع از محیط زیست و علیه نابرابری جهانی منتشر نمود و در سال ۲۰۲۴م به ابتکار او، واتیکان میزبان نشست جهانی اقلیمی با حضور رهبران ده‌ها کشور شد که به تصویب پروتکل سیاره‌ای برای تاب‌آوری در برابر تغییرات اقلیمی انجامید. در زمینه مقابله با رسوایی‌های جنسی در کلیسا نیز، نشست جهانی حفاظت از کودکان در کلیسا را در سال ۲۰۱۹م برگزار کرد و قانونی تاریخی مبنی بر لغو رازداری پاپی در پرونده‌های سوءاستفاده جنسی به تصویب رساند. در عرصه روابط بین‌الادیانی، فعالانه با رهبران ادیان گوناگون از جمله اسلام، یهودیت و آیین‌های بومی دیدار کرد و بر نقش مشترک ادیان در حل بحران‌های جهانی تأکید داشت. در مسائل اجتماعی و اخلاقی، توجه ویژه‌ای به حقوق مهاجران، پناهجویان و اقلیت‌های جنسی نشان داد. از مخالفان سرسخت سرمایه‌داری افسارگسیخته و بی‌عدالتی اقتصادی به شمار می‌رفت و در بحران‌هایی همچون مسئله فلسطین و جنگ‌های خاورمیانه، همواره راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز مبتنی بر عدالت را توصیه می‌کرد. از جمله آثار مکتوب او می‌توان به رساله‌های Laudato Si درباره محیط زیست و عدالت اجتماعی، Fratelli Tutti (درباره برادری انسانی و همبستگی) و کتاب امید، مشتمل بر خاطرات و دیدگاه‌های شخصی‌اش، اشاره کرد.

پاپ فرانسیس در ۲۱ آوریل ۲۰۲۵م در سن ۸۸ سالگی بر اثر ذات‌الریه در واتیکان درگذشت. به وصیت خودش، برای او مراسم تدفینی ساده در کلیسای سانتا ماریا ماجوره رم برگزار شد. در مراسم تشییع او بیش از صد کشور، نمایندگانی در سطح رؤسای جمهور، نخست‌وزیران، وزیران خارجه و رهبران دینی اعزام کردند. پیکر وی در بخش ویژه‌ای از کلیسای سانتا ماریا ماجوره به خاک سپرده شد.

---