چارتیسم
چارْتیسم (Chartism)
جنبش دموکراتیک تندرو در انگلستان (۱۸۳۸ـ۱۸۴۸). بیشتر اعضا و هواداران آن از طبقۀ کارگر بودند. نام این جنبش از منشور خلق[۱] گرفته شده بود؛ برنامه‌ای شش‌ماده‌ای که در آن حق رأی عمومی مردان، حوزه‌های انتخابیه‌ای با حقوق یکسان، اخذ رأی مخفی، پارلمان همه‌ساله، لغو شرط داشتن اموال و دارایی برای راهیابی به پارلمان، و لغو پرداخت حقوق به اعضای پارلمان گنجانده شده بود. جنبش چارتیسم از درون اتحادیۀ مردان کارگر لندن[۲] رشد کرد، که در ۱۸۳۶ ویلیام لاوِت[۳] آن را تأسیس کرده بود. این جنبش در ۱۸۳۹ و ۱۸۴۲ دو عریضه به پارلمان تسلیم کرد، که هر دو عریضه رد شد. جنبش چارتیسم به رهبری فرگِس اوکانر[۴] به ابزاری قدرتمند برای ابراز نارضایتی و سرخوردگی طبقۀ کارگر تبدیل شد. پارلمان شکواییۀ سوم این جنبش را نیز در ۱۸۴۸ رد کرد. احتمالاً رفاه عمومی مردم، فقدان سازمان‌دهی، و رقابت بین رهبران این جنبش از علل اصلی شکست جنبش چارتیسم در درازمدت بود.