چاپ تیزابی
چاپِ تیزابی (etching)
اسلوب چاپنقشسازی[۱]، که در آن سطح لوح فلزی (معمولاً مِس یا روی) با لایهای از مادهای مومی (زمینه) پوشانده میشود و سپس بر روی آن با قلم چاپ تیزابی، طراحی میگردد. اسید خورنده، قسمتهای مشخصشده را حکاکی یا شیاراندازی میکند، و به این ترتیب قسمتهای شیاردار، مرکب چاپ را در خود نگه میدارند. قدیمیترین چاپنقش تیزابی را اورس گراف[۲] (۱۵۱۳) اجرا کرد. آلبرشت دورِر[۳] از پیشگامان این شیوه بهشمار میآید. وان دایک[۴] از معاصران خود، تکچهرههایی با چاپ تیزابی اجرا کرد (این آثار را دستیارانش با شیوۀ حکاکی خطّی[۵] تکمیل کردند ۱۶۲۶ـ۱۶۳۲). ۳۰۰ لوح تیزابیِ رامبرانت[۶] در اسلوبها و مضامین گوناگون، نشاندهندۀ بیان عمیق عواطف در تکچهره، منظره، و مضامین برگرفته از کتاب مقدّس، و یا صحنههای عادی زندگیاند، و او را در زمرۀ برجستهترین باسمهکاران قرار میدهند. هوگارت[۷] هر دو اسلوب چاپنقش تیزابی و حکاکی خطّی را توأماً بهکار میبُرد؛ رولندسون[۸] و گیلِری[۹] خطوط مرزی آثارشان را با چاپ تیزابی اجرا، و سپس با رنگآمیزی دستی تکمیل میکردند. کروم[۱۰]، گرتین[۱۱]، کاتمن[۱۲] و ترنر[۱۳] از هنرمندانی بودند که در انگلستان نمونههایی از منظره را با استفاده از این اسلوب بهاجرا درآوردند. در فرانسه تئودور روسو[۱۴]، دوبینیی[۱۵]، کورو[۱۶]، میله[۱۷]، و مریون[۱۸]، چاپ تیزابی را احیا کردند.