چریکه تارا (فیلم)
چریکۀ[۱] تارا Ballad of Tara
فیلم بلند سینمایی به کارگردانی بهرام بیضایی، تولید 1357-1358ش. چریکۀ تارا در دورۀ سی و سوم جشنواره فیلم کن و دورۀ بیست و چهارم جشنوارۀ فیلم لندن حضور داشته است. فیلم با وقوع انقلاب اسلامی، به دلیل رعایت نشدن حجاب و شئون اسلامی، برای همیشه توقیف شد و هیچگاه فرصت اکران عمومی در ایران را نیافت. با این حال برخی نویسندگان سینمایی و صاحبنظران چریکۀ تارا را از شاخصترین آثار سینمایی بیضایی و سینمای ایران میدانند. نویسندگی، تهیه، تدوین، صحنهآرایی و طراحی لباس این فیلم هم توسط بیضایی انجام شده و نقش شخصیت اصلیاش را سوسن تسلیمی بازی کرده است. در واقع این فیلم آغاز همکاری سوسن تسلیمی با بیضاییست.
بیضایی در این فیلم دانش و مهارت ژرف خود درمورد اسطوره، حماسه، افسانه، تعزیه، سینما و آیینهای ایرانی را در شکلی که بین عینیت و ذهنیت معلق است به نمایش گذاشته است.
زمان فیلم: 110 دقیقه
خلاصۀ داستان
بیوهزنی به نام تارا (با بازی سوسن تسلیمی) همراه دو کودک کمسالش از ییلاق به کومهاش بازمیگردد. در راه میشنود که پدربزرگش مرده، و در جادۀ جنگلی به مردی غریب (منوچهر فرید) برمیخورد که جامۀ تاریخی پوشیده و شتابان میگذرد. تارا میان میراث پدربزرگ شمشیری مییابد که نمیداند با آن چه کند. میکوشد شمشیر را به جای داس درو به کار گیرد؛ اما شمشیر به این کارها نمیآید و تارا آن را به رودخانه میاندازد. او از نو مرد تاریخی را، که سرداری از تبار جنگجویان منقرض شده است میبیند که از آنها جز شمشیر پدربزرگ تارا هیچ نشانی نمانده است. مرد تاریخی ناپدید میشود و تارا در موقع جزر دریا شمشیر را مییابد و آن را به مرد تاریخی میدهد؛ اما او که عاشق تارا شده است قادر نیست به دنیای خود بازگردد. در این اثنا خواهر شوهرش او را برای برادرش آشوب (سیامک اطلسی) خواستگاری میکند که تارا نمیپذیرد. آشوب فرزندان تارا را میرباید، و تارا او را متهم میکند که برای رسیدن به وی برادرش را کشته است. آشوب دامگاه خود را ویران میکند و از آبادی میکوچد. تارا سراغ مرد تاریخی میرود و او را متهم میکند که همۀ داستانهایش دروغ است و تبار و قبیلهای در کار نیست. در این موقع سپاهی عظیم از دریا، به شهادت، سربرمیآورد و مرد تاریخی از شرم به دل جنگل پناه میبرد. تارا به او قول میدهد که فرزندانش را به قلیچ خواهد سپرد و همراه او خواهد آمد. مرد تاریخی با اسب زخمیاش به دریا میزند و تارا با شمشیر به موجهای دریا حمله می کند تا مرد تاریخی را پس بگیرد؛ اما امواج دریا تارا را عقب مینشاند.
برخی از بازیگران و عوامل تولید
نویسنده: بهرام بیضایی
تهیهکننده: بهرام بیضایی
تدوینگران: گرگین گریگوریان، بهرام بیضایی و کاظم راجینیا
طراح صحنه و لباس: بهرام بیضایی
فیلمبردار: مهرداد فخیمی
چهرهپرداز: فرهنگ معیری
آهنگسازان: گرگین گریگوریان و کاظم راجینیا
بازیگران: سوسن تسلیمی؛ منوچهر فرید؛ رضا بابک؛ سیامک اطلسی؛ مهین دیهیم؛ قربانعلی فلاحی؛ گلبهار اسلامی؛ طاووس زارعی؛ صفر خشتمال؛ عبدالغنی کوهستانی؛ رضا فیاضی
- ↑ «چریکه» در زبانِ کردی به معنای آواز رسای دور و آواز گنجشک آمده است؛ همچنین این کلمه معنای شعر حماسی نیز دارد.