کرام، دونالد (۱۹۱۹ـ ۲۰۰۱)
کِرام، دونالْد (۱۹۱۹ـ ۲۰۰۱)(Cram, Donald)
| دونالْد کِرام Donald Cram | |
|---|---|
| زادروز |
چستر 1919م |
| درگذشت | 2001م |
| ملیت | امریکایی |
| تحصیلات و محل تحصیل | تحصیل در کالج رولینس فلوریدا و دانشگاه نبراسکای کانادا، دکتری دانشگاه هاروارد |
| شغل و تخصص اصلی | شیمیدان |
| سمت | استاد شیمی دانشگاه کالیفرنیا |
| گروه مقاله | شیمی و بیوشیمی |
| جوایز و افتخارات | جایزۀ نوبل شیمی (1987) |
شیمیدان امریکایی. با ژان ـ ماری لن[۱] و چارلز جِی پدرسن[۲]، بهسبب تحقیقاتشان در زمینۀ مولکول[۳]هایی که دارای برهمکنشهای بسیار گزینشی نسبت به ساختار خاصاند، جایزۀ نوبل شیمی ۱۹۸۷ را دریافت کرد. این تحقیق در سنتز ترکیبات آلی، شیمیتجزیه[۴]، و زیستشیمی[۵] اهمیت دارد. کرام مولکولهای میزبان[۶] پیچیدهای را طراحی و تولید کرد که میتوانستند بهصورت انتخابی مولکولهای مهمان[۷] را تشخیص دهند و به آنها متصل شوند. تشخیص مولکولی ناشی از مشابه بودن ساختار و یا شکل فضایی مولکول میزبان با مولکول مهمان است. مولکولهای میزبانِ مناسب برای کاتالیزگری انواع مختلف واکنشهای شیمیایی (آغازگر) یا برای انتقال یونها از درون غشاءهای بیولوژیکی[۸] (زیستشناختی)، نظیر غشاء یاخته، بهکار میروند. کرام در چستر[۹]، واقع در ایالت ورمانتِ[۱۰] امریکا، زاده شد و در کالج رولینس[۱۱] در فلوریدا و همچنین، در دانشگاه نبراسکا[۱۲]ی کانادا درس خواند. طیِ جنگ جهانی دوم، به سفارش شرکت مِرک[۱۳] در زمینۀ پنیسیلین کار کرد. در ۱۹۴۵، به دانشگاه هاروارد رفت و دکترای خود را از آنجا دریافت کرد (۱۹۴۷). بعد از سه ماه کار در مؤسسۀ فناوری ماساچوست[۱۴] (اِم آی تی) به دانشگاه کالیفرنیا[۱۵] در لوسآنجلس پیوست و در ۱۹۵۶، استاد شیمی شد.