گورتپه باستانی
گورتپۀ باستانی (barrow)
(در انگلیسی باستان، beorg به‌معنی «تپه یا پشته[۱]») گورتپه معمولاً از خاک و گاهی اوقات از سنگ تشکیل شده است. نمونه‌های آن در بسیاری از نقاط جهان یافت می‌شوند. دو نوع اصلی آن عبارت‌اند از «دراز»، مربوط به دورۀ نوسنگی[۲] (عصر حجر جدید[۳])، و «گِرد»، مربوط به دورۀ میان‌سنگی[۴] (اوایل عصر مفرغ[۵]). گورتپه‌هایی که یکسره از سنگ ساخته شده باشند به «تل‌سنگ[۶]» (یا سنگ‌نشانه) معروف‌اند. گورتپه‌های دراز ممکن است فقط پشته‌هایی باشند که معمولاً در یک سو بلندتر و پهن‌ترند. بیشتر اوقات حاوی اتاقکی چوبی یا تخته‌سنگی یا حفرۀ کلوخ‌چینی‌شده‌ای بودند که جسد یا جسدهای مردگان را در آن‌ها قرار می‌دادند. اتاقک‌های فرعی نیز ممکن است به اطراف پشته‌ها افزوده شوند. این نوع گورتپه‌ها در بخش جنوبی انگلستان از ساسکس[۷] تا دورسِت[۸] متداول‌اند. گورتپه‌های مدور عمدتاً به عصر مفرغ تعلق دارند، اگر چه در اعصار تاریخی نمونه‌هایی از آن‌ها از دورۀ رومی موجودند، و برخی از مهاجمان ساکسون و اکثر مهاجمان دانمارکی گورتپه‌ساز بودند. در بخش شمالی اروپا، گورتپه‌های مدور گاهی در بالای تابوتی از تنۀ درخت ساخته می‌شدند که در آن‌ها موقعیت آب‌گرفتگی موجب شده است که موادّ غیراستخوانی محفوظ بمانند، از قبیل نمونه‌هایی که در دانمارک یافت شده‌اند و به ۱۰۰۰ سال پیش از میلاد مربوط می‌شوند. رایج‌ترین نوع در بریتانیا گورتپۀ زنگوله‌ای[۹] است، متشکّل از پشته‌ای مستدیر که با یک خندق و انبوهی از خاک محاط شده است. انواع دیگر عبارت‌اند از گورتپۀ کاسه‌ای[۱۰]، گورتپۀ حوضچه‌ای[۱۱]، گورتپۀ بشقابکی[۱۲]، گورتپۀ حلقه‌ای[۱۳]، و گورتپۀ صفحه‌ای[۱۴]، که همۀ آن‌ها با فرهنگ وسکس[۱۵] (فرهنگ اوایل عصر مفرغِ بخشِ جنوبی انگلستان با قدمتی تقریباً ۲۰۰۰ تا ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد) در ارتباط‌اند. بسیاری از گورتپه‌ها در نقاط مختلف ویلتشر داونز[۱۶] در انگلستان جای دارند. گورتپه‌های باقی‌مانده از دوران رومی، از قبیل سیکس هیلز[۱۷] (شش‌تپه) در استیونیج[۱۸]، هارتفوردشر[۱۹]، و بارتلو هیلز[۲۰] در اِشداون، واقع در ناحیۀ اِسِکس[۲۱]، شیبی مشخّص و طرحی مخروطی‌شکل دارند. قرار دادن جسد شخصی مهم و بزرگ در کشتی در مراسم تدفین وایکینگ[۲۲]ها مشاهده شده است.